Yüksek Fonksiyonlu Otizm Nedir? Otizmin Seviyeleri ve Daha Fazlası hakkında detaylı bilgilere bu yazımızda yer verdik.
Yüksek fonksiyonlu otizm, medikal bir teşhis değildir. Bu terim genellikle, okuma, yazma, ve günlük aktivitelerini dışarıdan görece daha az yardımla yapabilen otizmli bireyler için kullanılır.
Otizm, genellikle sosyal etkileşim ve iletişim problemleri semptomlarına sebebiyet veren nörogelişsel bir bozukluktur. Bazı otizmli bireyler, günlük ihtiyaçları için minimal yardıma ihtiyaç duyarken, bazıları ise daha yoğun bir desteğe ihtiyaç duyar. Bu sebeple otizm, otizm bozukluğu spektrumu ile değerlendirilir.
Yüksek Fonksiyonlu Otizm Asperger Sendromundan Farklı Mıdır?
Asperger sendromu teşhisi konmuş kişiler, pek çok noktada otizmli bireylerle aynı semptomları gösterse de bazı semptomları görece daha hafif gösterirler. Bunlar;
Konuşma
Kavramsal gelişim
Yaşa uygun kişisel yetilerin gelişimi
Adaptif davranış gelişimi
Çevresel merak
Olarak listelenebilir. Yüksek fonksiyonlu otizmin hiçbir zaman medikal bir teşhis olarak kullanılmadığı gibi, Asperger sendromu da artık nörogelişsel bozuluklar arasında gösterilmiyor. Sosyal etkileşim, iletişim ve günlük bireysel ihtiyaçlar özelinde sürekli ve sınırlı aksiyon alan bireylere, hangi seviyede yardıma ihtiyaç duyduklarından bağımsız olarak otizm teşhisi konabilir.
Otizmin Seviyeleri Nelerdir?
Otizm veya Otizm Spektrum Bozukluğu, 3 seviyede değerlendirilir;
1. Seviye: Bu seviyede yer alan bireyler işlerine, okullarına ya da ilişkilerine etki edecek herhangi bir semptom göstermezler. Asperger Sendromu, ya da yüksek fonksiyonlu otizm bu kategori içerisinde değerlendirilir.
2. Seviye: Bu seviyedeki bireyler minimum seviyede de olsa günlük olarak dışarıdan desteğe ihtiyaç duyarlar. Konuşma terapileri ya da sosyal yetiler antrenmanları bunlara örnek olarak verilebilir.
3. Seviye: Bu seviyedeki bireyler günlük bazda yoğun bir dış desteğe ihtiyaç duyarlar. Bazı vakalarda yoğun terapiler ya da tam zamanlı bir yardımcıya ihtiyaç duyulabilir.
Otizm Seviyeleri Nasıl Belirlenir?
Bireylerin otizm seviyelerini ölçmek ne kadar zor da olsa, psikologlar güncel bazı bilimsel araçları kullanarak bu değerlendirmeyi yapabiliyor. Bu değerlendirme, genellikle kişilerin gelişimsel geçmişlerinin incelenmesiyle mümkün oluyor.
18 aylık bireylerde dahi saptanabilen otizm, bazı durumlarda çok ileriki yaşlara kadar teşhis edilemiyor. Bu durumda bireyin ihtiyaç duyduğu dış desteği alması zorlaşıyor. Eğer çocuğunuzun otizmli bir birey olduğunu düşünüyorsanız, bir otizm uzmanı ile değerlendirme yapılması şiddetle tavsiye ediliyor.
Otizm için Destek
Otizmli bireyler için sağlanacak desteğe dair standartlaşmış bir medikal tavsiye bulunmuyor. Bu sebeple, kişinin yaşadığı semptomlara uygun destek bir uzman tarafından belirlenmeli ve yakın çevresi tarafından uygulanmalı.
Farklı seviyelerde otizme sahip bireyler birbirleriyle benzer desteğe ihtiyaç duysa da ikinci ve üçüncü seviyedeki bireyler daha yoğun ve uzun soluklu desteğe ihtiyaç duyacaklardır. Bu destekler arasında;
Konuşma terapisi: Otizm, birçok konuşma problemine sebebiyet verebilir. Bazı otizmli bireyler hiç konuşmayabilirken, bazıları diğer kişilerle konuşmayı sürdürmekte zorlanabilir. Konuşma terapisi, farklı seviyelerde iletişim problemi yaşan tüm otizmli bireyler için gerekli bir tedavidir.
Fiziksel terapi: Bazı otizmli bireyler, yürüme, koşma, zıplama gibi motor becerilerde problemler yaşayabilir. Fiziksel tedavi motor becerileri güçlendirirken, kas gelişimini de destekler.
Uğraşı terapisi: Günlük aktiviteleri kolaylaştırmak adına, elleri, ayakları ve diğer vücut bölümlerini kullanmayı ve becerilerini geliştirmeyi hedefleyen terapilerdir.
Uygulamalı davranışsal analizler: Otizmli bireylerin yaşadığı sorunlara sebebiyet verebilecek davranışların azaltılıp, pozitif ve faydalı davranışlar edinmelerini sağlayan çalışmalardır.
Uyaran Egzersizleri: Otizmli bireyler genellikle ses, ışık ve dokunma gibi uyaranlara karşı daha hassastırlar. Bu egzersizler sonucunda, uyaranlara karşı daha konforlu olmaları hedeflenir.
İlaç tedavisi: Otizm için tasarlanmış herhangi bir ilaç bulunmasa da otizmli bireylerin gösterdiği depresyon ya da değişken ruh hali gibi semptomlara özel ilaçlarla tedavi uygulanabilir.
Özet olarak, yüksek fonksiyonlu otizm, medikal bir terim değildir ve açık bir tanımı yoktur. Bu terim genellikle, semptomlarını çok hafif gösteren ve günlük hayatında problemler yaşamayan birinci seviye otizmli bireyler için kullanılır. Eğer kendinizde, çocuğunuzda ya da çevrenizde bu blogda bahsedilen semptomları görüyorsanız, otizm uzmanı bir psikologla görüşmeniz tavsiye ediliyor.
Commentaires