Vestibüler Migren Tetikleyicileri Nelerdir?

Vestibüler migren

Vertigo, ışığa ve sese duyarlılık, baş dönmesi semptomların bulunduğu baş ağrısı bozukluğuna denir. “Vestibüler” terimi vücudun dengesinden sorumlu iç kulağı ifade eder.

Dünya sağlık örgütüne göre, baş ağrıları en yaygın sinir sistemi bozukluklarından biridir. İnsanlığın neredeyse %50’sini etkileyen bir durumdur.

Uzmanlar, vestibüler migren oluşmasına neyin neden olduğundan tam olarak emin olamıyorlar.

2017 yılında yapılan araştırmalar, vestibüler migren tetikleyicilerinin şunlar olduğunu öne sürüyor:

Bazı yiyecekler
Uyku endişeleri
Hormonsal değişiklikler

Bu yazımızda vestibüler migrenin potansiyel tetikleyicilerini, semptomların nasıl hafifleyeceğini ve ne zaman tıbbi yardım alınacağını konu edindik.

Vestibüler Migren Tetikleyicileri

Migreni tetikleyen gıdalar

Bazı yiyeceklerin migreni tetiklediği bilinmektedir. Bu tetikleyicilerin vestibüler migreni de tetiklediğine inanılıyor.

2020 yılında yapılan bir araştırmaya göre, bazı yaygın migren tetikleyici gıdalar şunları içerir:

Alkol
aspartam
Kafein
Peynir
Çikolata
Turunçgiller
Kahve
Mandıra ürünleri
Yağ oranı yüksek gıdalar
Mayalı yiyecekler
Monosodyum glutamat (MSG)
Fındık
İşlenmiş etler

Bu gıdalardaki kimyasal ya da fenolik bileşikler migrende rol oynayabilir. Bu kimyasallar veya bileşiklerin birçoğu beynin migreni etkileyen noktalarında çeşitli etkileşimlere girer.

Hâlâ gıda tetikleyicileri ve migren arasındaki ilişki tam olarak anlaşılmamıştır. Bu ilişkiyi anlamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.

Hormonal dalgalanmalar

Hormon tedavisi ve menstrüasyon tedavileri sırasında meydana gelen hormonal kaymalar, hem migrenin hem de vestibüler migrenin en yaygın tetikleyicileridir.

2007 yılında yapılan bir araştırmada hormonların, insanların %65’ini etkilediğini öne sürdü. Ancak bu bulgunun katılımcıların kendi beyanlarına dayandığını belirtmemiz gerekmektedir.

Östrojen, migren tetikleyen önemli bir hormondur. 2021’de yapılan araştırmaya göre östrojenin artması ve azalması migreni tetikleyen bir durumdur.

Östrojenin artması veya azalmasından dolayı oluşan migren, kan basıncı ve inflamatuar değişikliklerin olmasından kaynaklanmaktadır.

Psikolojik stres

Çok çeşitli nedenler psikolojik strese neden olabilir. Örneğin:

Yaralanmalar veya kazalar
Fiziksel veya zihinsel sağlık koşulları
Çevrede yaşanan insani kayıplar

Stres hem migren hem de vestibüler migrenin en yaygın tetikleyicisidir. Bahsedilen bu araştırma 2007 yılında stres ve migren üzerine yapılan bir araştırmanın sonucudur. Yapılan bu araştırmada katılımcıların %80’inde stres kaynaklı migren teşhis edildi.

Ulusal Sağlık Servisine göre de stresin migren tetiklediğine inanılmaktadır.

Stres hipotalamusu harekete geçirdiği için, beynin diğer alanları aktifleşiyor ve bu durumda migreni tetikliyor.

Uyku bozukluğu

Uyku bozuklukları, uykuya dalma ve uykuda kalma güçlüğünün yanı sıra düşük uyku kalitesini de içerir. Bunlar vestibüler migren tetikleyicisidir.

Yapılan araştırmalara göre vestibüler migreni olan kişilerin uyku kalitesi de düşüktür.

Zayıf uykunun migrenle ilişkisi olan hipotalamus ve amigdalayı aktifleştirerek migren ataklarına neden olduğu inanılmaktadır.

Migreni tetikleyen ilaçlar

Bazı ilaçlar kan damarlarının genişlemesine ya da hormon seviyelerinin değişmesine neden olur. Bu etkilerde vestibüler migreni tetikler.

Vestibüler migren baş ağrılarını tetikleyebilecek bazı ilaçlar şunlardır:

Analjezikler
Antidepresanlar
Ağrı kesiciler
Ergotamin
Hormon değişim terapisi
Opioidler
Oral kontraseptifler
Triptanlar

İlaç kullanımı ve vestibüler migren arasındaki ilişki araştırmaları sınırlıdır. Bu nedenle daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.

Hava değişiklikleri

Atmosferik basınç veya sıcaklık gibi hava değişimleri vestibüler migrenin potansiyel nedenlerinden biridir.

Barometik basınç gün içinde değişliklere uğrar. Bununla birlikte, mevcut hava koşullarına bağlı olarak vestibüler migren atakları yaşabilirsiniz.

Belirli hava koşulları atmosferin atomik yapısında değişikliklere neden olabilir ve bu nedenle beyinde migrenle ilgili çeşitli kimyasal seviyeler de etkilenir.

Sıcak ve nem oranları da vestibüler migreni etkileyen nedenlerdendir.

Işık değişiklikleri

Özellikle parlak ve yanıp sönen ışıklar başka bir migren tetikleyicileridir.

Katılımcıların bulunduğu bir araştırmada çoğu insan ışık değişimlerinden dolayı migren atakları yaşadıklarını belirtti.

Işıkların migren atağı başlatmasının muhtemel sebebi nöronlar ve beyninizdeki migren noktalarının arasında bağlantı olmasıdır.

Vestibüler migrenin belirtileri nelerdir?

Vestibüler migren genel olarak “migren” kategorisine girse de tipik olarak migren semptomlarının aynısını göstermez. Vestibüler migreni olan kişilerde daha şiddetli zonklamalar yaşanabiliyor.

Vestibüler migren daha çok ışık ve sese duyarlılıkla birlikte vestibüler sistemdeki semptomların birleşmesidir.

Vestibüler migren belirtileri kişiden kişiye değişiklik gösterir ancak şunları içerebilir:

Mide bulantısı ve kusma
Baş dönmesi
Denge kaybı
Işığa, sese veya kokuya duyarlılık
Hareketle tetiklenen vertigo

Vestibüler migren tanısı konulması için semptomların 5 dakikadan 72 saate kadar sürmesi ve en az 5 atak geçirmek gerekmektedir.

Vestibüler migren semptomlarını hafifletmenin en iyi yolu nedir?

Tedavi seçeneklerinin etkinliği konusunda hâlâ araştırmalar devam etmektedir. Mevcut olarak önerilebilecek tedaviler ise şunlardır:

Diyet değişiklikleri ve davranış değişiklikleri. Vestibüler migreni yönetmek için atılacak ilk adım tetikleyicilerden uzak durmaktır. Yaşadığınız semptomlarla ilgili notlar tutmak tetikleyicilerinizi daha kolay tanımanıza yardımcı olur. Böylece bunlardan uzak durarak migren ataklarını azaltabilirsiniz. Belirtileriniz yediklerinizden sonra ortaya çıkıyorsa tetikleyici gıdaları tespit edip onlardan uzak durmalısınız. Yetersiz uykularınızdan sonra migren atakları yaşıyorsanız bu alanda kendinizi düzeltmeye çalışın.
Atakların hafiflemesi için kullanılan ağrı kesiciler. Vestibüler migreni önlemek her zaman mümkün bir durum değildir. İlaçlar sadece süreliğine yardımcı olabilir. İlaçların içeriğinde triptanlar, reçetesiz ağrı kesicileri, steroid ve antiemetikler yer alır. Bu ilaçlar baş dönmesi, araç tutması ve mide bulantısı gibi semptomları azaltarak migren ataklarının hafiflemesine yardımcı olur.
Gelecekteki atakları önlemek için profilaktik ilaçlar. Profilatik ilaçlar vestibüler migren tedavisinde en etkili tedavi seçeneklerinden biridir. Bunlar beta bloker, topiramat, trisilik antidepresanalar, valproik asit ve lamotrijin içerir. Venlafaksin veflunarizinin de vestibüler migren için etkili tedavi şeçenekleridir.
Tamamlayıcı tedaviler. Vestibüler tedavi vestibüler migren için etkili bir tedavi yöntemidir. Akupunktur ve nöral stimülasyon da etkili olabilir.

Vestibüler migrenin tedavisi herkes için farklılık gösterebilir. Size en uygun tedavi yöntemini bulmak için doktorunuzla iletişime geçin.

Ne zaman tıbbi yardım almalısınız?

Vestibüler migren semptomları yaşıyorsanız, teşhis edilmesi için en kısa sürede doktorunuzdan randevu alın.

Daha derinlemesine muayene için bir nöroloğa da gidebilirsiniz.

Vestibüler migren yaşamınızı etkileyebileceğinden dolayı erken tanı ve tedavi çok önemlidir.

Doktorunuz vestibüler teşhisi koyduysa, ataklarınızın hafif geçmesi için çeşitli ilaçlar reçete edecektir.

Doktorunuz ataklarınızın olmasına neden olan tetikleyicilerin kaydını tutmasını isteyecektir. Böylece o tetikleyicilerden uzak durabilirsiniz.

Vestibüler migren tehlikeli olarak görünmese de aşağıdaki semptomların herhangi birini yaşarsanız hemen tıbbi yardım alın:

İyileşmeyen veya hızla kötüleşen bir baş ağrısı
Boyun tutulması
Yüksek ateş
Kas Güçsüzlüğü
Konuşma zorluğu veya görme değişiklikleri
Vücudunuzun uyuşması veya karıncalanması
Karışıklık veya azalmış farkındalık
Kasılmalar

Özetle

Vestibüler migren, migren türlerinden bir tanesidir. Klasik semptomlara ek olarak baş dönmesi ve vertigo gibi denge sorunları görülür.

Bu ataklara hormonsal değişikliklerden belirli gıdalara kadar sayısız tetikleyici neden olur. Vestibüler migren ataklarının bazı tedavileri şunlardır:

Yeme alışkanlığının değişmesi
Yaşam tarzı değişiklikleri
Semptomlar ve önleme için ilaçlar