Torasentez Nedir? Nasıl ve Kimlere Yapılır?

Bu yazımızda torasentez nedir? nasıl ve kimlere yapılır? hakkında detaylı bilgiler verdik.

Plevral diren olarak bilinen torasentez, plevral boşluğundaki fazla olan sıvının ya da havanın alınması için yapılan bir prosedürdür.

Plevral boşluk, akciğerlerdeki ya da göğüs duvarındaki küçük boşluktur. Plevral boşluğundaki sıvı birikmesine plevral efüzyon denir. Plevral efüzyon akciğerlerin sıkışmasına ve nefes almada zorluğa neden olabilmektedir.

Plevral efüzyona neden olabilecek bazı durumlar şunlardır:

Kanserli tümörler
Pnömoni ya da diğer akciğer enfeksiyonları
Konjestif kalp yetmezliği
Siroz olarak bilinen karaciğer yetmezliğinin olması

Torasentez nedir?

Torasentez tedavisinde akciğer etrafındaki plevral boşluğa bir iğne sokulur. Bu prosedür minimal invazivdir. Burdaki asıl amaç, nefes alınmasının kolaylaşması için sıvının ya da havanın tahliye edilmesidir. Bazı durumlarda bu prosedür,doktorun sıvı birikmesinin nedenini keşfetmesine de yardımcı olmaktadır.

Doktorun boşalttığı sıvı miktarı, altta yatan nedene bağlı olarak değişir. Sağlık kuruluşları bu prosedürün yaklaşık 10 ile 15 dakika arasında sürdüğünü, ancak plevral boşluktaki sıvının miktarına göre daha da uzun sürebileceğini söylemektedir. Torasentezden sonra, akciğer çevresindeki plevral boşluğun sıvı oluşumunun nedeni bulunması için laboratuvar ortamında plevral sıvı analizi denilen test yapılır.

Ayrıca bu prosedürsen sonra doktor plevral biyopsi de uygulayabilir. Yaygın olarak bu biyopsi yapılmasa da plevral efüzyonun altında yatan nedenin belirlenmesine yardımcı olabilir. Potansiyel nedenler şunlardan oluşmaktadır:

Akciğer kanseri gibi kanser hücrelerinin varlığı
Akciğerleri kaplayan dokuların asbestle ilişkili kanseri olan mezotelyoma
Plevral tüberküloz

Akciğer Granülomu Nedir? Nedenleri, Teşhis ve Tedavisi

Torasentez için prosedür nasıl işler?

Torasentez hastanede ya da doktor muayenehanesinde yapılır. Genellikle uyanık bir şekilde yapılan bu prosedür nadirende olsa uyutularak ta yapılabilmektedir. Eğer ki uyuşturulmamışsanız, uygulanan prosedürden sonra evinize gitmeniz için yanınızda birinin yardımına ihtiyacınız olabilir. Bu prosedür şöyle ilerler:

Bir sandalyeye oturduktan ya da bir masaya uzandıktan sonra, doktorunuzun plevral boşluğuna rahat bir şekilde ulaşması için uygun pozisyona girersiniz.
Doktorunuz, iğnenin gireceği doğru alanı tespit etmek için ultrason eşliğinde prosedüre başlar. Bazı durumlarda BT taraması da yapılabilir.
Uygulanacak alan dezenfekte edilir ve lokal anestesi yapılır.
Doktorunuz iğneyi ya da direni kaburgaların arasına yani plevral boşluğa sokar. Bu süreç anında rahatsız edici bir baskı hissetmeye başlayacaksınız. Bu baskı başladığından itibaren sabit kalmaya dikkat etmelisiniz. Fazla sıvı iğneden ya da direnden boşalmaya başlayacaktır.
Plevral boşluktaki tüm sıvı boşaltıldıktan sonra, uygulanan bölgeye bandaj yapıştırılır.
Doktorunuz torasentezden sonra emin olmak için hemen bir takip röntgeni çekebilir.
Semptomların ciddiyetine bağlı olarak ve herhangi bir komplikasyon olmamasından emin olmak için, bir gece hastanede ya da klinikte müşahede altında olursunuz.

Şiddetli Astım Nedir? Tedavi Yöntemleri ve Önlemek

Kimler torasentez yaptırmaya ihtiyaç duyar?

Torasentez, plevral efüzyonu olan kişilerde solunumu iyileştirmek ya da tanı koymaya yardımcı olmak için yapılmaktadır. Araştırmaların öncü kuruluşları, torasentez yapmanın en yaygın nedenlerinin şunlar olduğunu söylemektedir:

Yeni plevral efüzyonun nedeninin teşhis edilmesi için
Rahatsızlığın azaltılmasını sağlamak için
Kanseri teşhis etmek ya da kanser semptomlarını kontrol altına almak için
Şüpheli anormal bir enfeksiyonu teşhis etmek için

Doktorunuz torasentez tedavisi için durumunuza göre gerekip gerekmediğini tespit edebilir.

Bazı insanlar güvenli bir şekilde torasentez yaptıramayabilir. Yetersiz plevral sıvınız, cilt enfeksiyonunuz ya da iğnenin giriş yerinde muhtemel bir yara varsa, torasentez için iyi bir aday olmayabilirsiniz.

Doktorlar ayrıca şu kişilerde torasentez yapmak konusunda şüphelidir:

Güvenli bir şekilde yeniden konumlandırılamaz
Kanama bozuklukları olan kişiler
Kan sulandırıcı kullanan kişiler
Son akciğer ameliyatından kaynaklanan yara izlerinin hala iyileşmeyen hastalar
Potansiyel komplikasyonların faydalardan ağır bastığı çeşitli koşullara sahip olan kişiler.

İnterstisyel Akciğer Hastalığı : Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi

Torasentez operasyonuna nasıl hazırlanır?

Torasentez için özel bir hazırlık yapılmaz. Ek olarak, bu prosedürle ilgili herhangi bir sorununuz ya da endişeniz varsa doktorunuzla iletişime geçmeniz gerekmektedir. Ayrıca, aşağıdaki durumlardan bir ya da birden fazlasına sahipseniz doktorunuza bildirmekte fayda var:

Sahip olduğunuz hastalık için aspirin, klopidogrel (Plavix) ya da varfarin (Coumadin) gibi kan sulandırıcı ilaçları kullanıyorsanız
Herhangi bir ilaca karşı alerjiniz varsa
Herhangi bir kanama probleminiz varsa
Hamileyseniz
Uygulanan önceki prosedürlerden dolayı akciğerde yara izi varsa
Şu anda astım ya da amfizem gibi herhangi bir akciğer hastalığına sahipseniz

Kronik Bronşit : Belirtiler, Teşhis ve Tedavi Yöntemleri

Bu işlemin riskleri nelerdir?

Her invaziv prosedürünün kendine ait riskleri vardır, ancak torasentez ile yan etkilerin oluşması nadir bir durumdur. Olası riskler şunlar olabilir:

Ağrı
Kanama
Morarma
Akciğeri iterek akciğer çökmesine neden olan hava birikimi (pnömotoraks)
Enfeksiyon

Ulusal Kalp, Kan ve Akciğer Enstitüsü'ne göre karaciğer ya da dalak yaralanmaları potansiyel komplikasyon olarak kabul edilmektedir, ancak günümüzde ultrason ve BT taramalarının kullanılması nedeniyle nadir komplikasyonlara rastlanmaktadır.

Doktorunuz işlem öncesinde tüm olası riskleri gözden geçirir.

Yapılan araştırmalar, ultrason kullanımının komplikasyon riskinin azalttığını saptamıştır. 2020 yılında yapılan başka bir araştırmaya göreyse ultrason kullanımı sonrasında torasentezin teknik başarısızlığı nedeniyle yüzde 1,2’lik komplikasyon gelişme riski bulundu. Ayrıca, görüntüleme yapılmadan torasentez uygulandığında yüzde 10 ile 18 arasında akciğer çökme riski bulunmaktadır.

İşlem sonrası takip süreci nasıl ilerler?

İşlem sonrasında doktor hayati organları gözetim altına alır ve akciğerlerin röntgenini ister. Solunum hızı, kan basıncı, doygunluk ve nabız iyiyse taburcu edilir evinize gitmenize izin verilir. Torasentez yaptıran çoğu hasta aynı gün taburcu edilmektedir.

İşlemin hemen sonrasında olağan aktivitelere çoğuna devam edilebilir. Ek olarak doktor birkaç gün boyunca fiziksel aktivitelerden de uzak durmanızı isteyebilir.

Doktor ponksiyon bölgesine nasıl bakılması gerektiğini detaylı bir şekilde anlatacaktır. Herhangi bir enfeksiyon belirtisi görülmeye başlanırsa doktorunuzla iletişime geçtiğinizden emin olun. Enfeksiyon belirtileri ise şunlardır:

Nefes almada zorluk yaşama
Kan tükürme
Ateş veya titreme
Derin nefes aldığınızda göğüste oluşan ağrı
İğne bölgesi çevresinde kızarıklık, ağrı ya da kanama

Özet

Torasentez, doktorun akciğerler etrafında oluşan plevral boşluktaki sıvı ya da havayı bir iğne yardımıyla çıkarmasını içeren minimal invaziv bir prosedürdür. Genellikle nefes almayı kolaylaştırmak veya tanı koymaya yardımcı olmak için yapılan bir prosedürdür.

Torasentezin en yaygın komplikasyonları, enjeksiyon bölgesinde kanama ya da morarma gibi risk taşımayan faktörlerdir. Bazı insanlarda karaciğer veya dalak yaralanmaları gibi çok ciddi komplikasyonlar gelişmektedir. Doktorunuz torasentez için iyi uygun nitelikte olup olmadığınızı belirlemenize yardımcı olabilir; potansiyel riskler ve faydalar konusunda size gerekli açıklamaları yapabilir.