top of page

Otofobi Nedir? Belirtileri, Teşhis ve Tedavi

Bu yazımızda otofobi nedir? belirtileri, teşhis ve tedavi konularından bahsettik.

Otofobi
Otofobi

Otofobi nedir?



Otofobi ya da monofobi; kimsesiz ya da yalnız kalma korkusuna denilmektedir. Ev gibi rahatlatıcı ortamlarda bile yalnız kalmak, bu durumdaki kişilerde çok şiddetli geçen kaygılara neden olabilmektedir.


Otofobiye sahip olan insanlar, kendilerini güvende hissetmek için yakın çevreye ya da diğer insanlara ihtiyaç duyduklarını hissetmektedir.

Otofobisi olan kişiler dışarıdan baktığında güvende olduğunu düşünse bile, aşağıdaki olayları korkarak yaşayabilmektedir:


  • Hırsızlık olayları

  • Yabancı insanlarla tanışmak ya da aynı ortamda bulunmak

  • Sevilmeme hissine kapılmak

  • Bulunduğu ortamda istenmeyen olduğunu düşünmek

  • Ani bir tıbbi problemden dolayı moralin çok düşmesi

  • Beklenmedik ya da açıklanamayan sesleri duymak

Otofobi, bir kişinin eninde sonunda yalnız kalacağından korkmasından dolayı gelişen irrasyonel bir kaygıdır. Bu yalnız kalma korkusu gerçek ve hayatı tehdit eden bir kaygı olmasa da kişi semptomları kontrol etmekte zorluk çeker.


Kişiler, artık yalnız kaldıklarını düşünmeye başlayarak normal günlük rutinlerde aksaklıklar yaşayabilir. Yalnız oldukları zaman yalnızlıklarının mümkün olan en kısa sürede sona ermesi için umutsuz bir ihtiyaç içinde bulunabilirler.



Otofobinin belirtileri nelerdir?


Otofobiye yakalanan kişiler, yalnız kalabilecekleri hissiyatını yaşamaya başladıkları zaman, bozukluğun semptomları gelişmeye başlayacaktır. Otofobi belirtileri şunlardan oluşmaktadır:


  • Yalnız olma konusunda takıntılı bir şekilde endişe duymak

  • Yalnızken neler yaşayabileceğine ya da olabileceğine dair korkular yaşamak

  • Yalnızken vücudunuzdan kopmuş hissetmek

  • Yalnızken ya da yakında yalnız kalabileceğiniz bir durum oluştuğunda titreme, terleme, göğüs ağrısı, baş dönmesi, kalp çarpıntısı, hiperventilasyon ve mide bulantısı gibi rahatsızlıklar yaşamak

  • Yalnızken ya da yakında yalnız kalabileceğiniz durumlarda aşırı korku yaşamak

  • Yalnızken uzaklaşmak için ezici ve arzulanan istekler

  • Yalnızlığı beklemekten dolayı kaynaklanan endişeler


Otofobi nedenleri


Çoğu fobide olduğu gibi otofobinin nedenleri de iyi bir şekilde bilinmemektedir. Bazı olası nedenler ise şunlardan oluşmaktadır:


  • Travmatik bir olay esnasında yalnız olmak

  • Ebeveynlerin boşanması ya da ailede ölüm gibi bir kötü deneyimin sonucu olarak çocuklukta terk edilme korkularının yaşanmaya başlanması

  • Çocukluktaki diğer sıkıntılı ve etki bırakan deneyimler

  • Aynı fobiye sahip ebeveyne ya da farklı bir ebeveyne ya da kardeşe sahip olmak

Ayrıca otofobi, anksiyete gibi çeşitli bozukluklara, borderline kişilik bozukluğu ya da bağımlı kişilik bozukluğu gibi kişilik bozukluklarının da bir belirtisi olabilir.



Otofobi teşhis yöntemleri


Otofobi, korku ya da fobi temelli olan bozukluklardır. Otofobiye sahip olduğunuzu düşünüyorsanız, ruh ve akıl sağlığı doktoruyla konuşmanız gerekmektedir. Doktor gerekirse sizi psikolog ya da psikiyatriste sevk edebilir.



Ruh ve akıl sağlığı doktoru, teşhis için psikolojik değerlendirme yapacaktır. Fiziksel sorunların zihinsel sağlığınızı etkileyip etkilemediğini öğrenmek için tıbbi geçmişinizi de bilmek isteyecektir. Bu aşamadan sonra psikolojik değerlendirme yapılır. Bu değerlendirme, günlük yaşantınız, duygularınız ve ruh haliniz hakkında birçok soru içermektedir.


Uzmanlar tarafından, otofobi durumsal bir fobi olarak kabul edilmektedir. Bu kabul edilme, yalnız kalma ya da yalnızlık durumunun aşırı sıkıntıya neden olmasından dolayı kaynaklanmaktadır. Otofobi teşhisinin konulması için, yalnız kalma korkusunun günlük yaşantıyı ve rutinlerin aksaklıklarına neden olacak kadar çok endişe duymanız gerekmektedir.


Bazı zamanlarda, insanların aynı süreçte birden fazla fobisi bulunmaktadır. Otofobinizi kontrol etmek isterken daha kötüleşmesine neden olan birden fazla fobiyle uğraşıyor olabilirsiniz. Diğer fobileriniz hakkına doktorunuzla konuşmanız önerilmektedir.



Otofobi tedavi yöntemleri


Otofobi gibi belirli fobileri bulunan kişiler çoğu zamanlarda psikoterapi ile tedavi edilmektedir. En yaygın tedavi türleri maruz kalma terapisi ve bilişsel davranışçı terapisidir (BDT).


Maruz kalma tedavisi ve Otofobi


Maruz kalma tedavisi, zamanla gelişen kaçma davranışlarını tedavi etmek için kullanılır. Bu tedavinin amacı, fobilerin artık günlük yaşamda yapılan rutinlerin sınırlandırılmasını ortadan kaldırır ve bu yüzden kötüleşen yaşam kalitenizi iyileştirmektir.


Doktor bu tedavide sizi tekrar tekrar fobinin kaynağına maruz bırakır. Bu prosedür ilk önce kendinizi güvende hissettiğiniz kontrollü bir ortamda yapılır.


Otofobi için terapist, gün geçtikçe yalnız kalma toleransınızın artması için sizinle özel olarak ilgilenecektir. Terapistin odasından çıktıktan sonra bir süre için birkaç metre uzakta durmanız söylenir. Her gün alınan sonuçlara göre süreler ve mesafeler artmaktadır.


Bilişsel davranışçı terapi (CBT) ve Otofobi


Bilişsel davranışçı terapisinde terapist sizi fobiye maruz bırakır. Ayrıca daha olgun bir şekilde yalnızlıkla nasıl yüzleşeceğinizi ve bununla nasıl başa çıkmanız gerektiğini öğrenmenize yardımcı olacak tekniklerde kullanılacaktır. Fobiniz hakkında sahip olduğunuz düşünce şeklini incelemek içinde gözetim altına alınabilirsiniz.


Bilişsel davranışçı terapisi, otofobiyle yüzleşmeniz için size güven duygusunu aşılayabilir. Bu güven, bir sonraki seferde fobiyle yüzleşmeniz gerektiği zaman daha temkinli ve daha az bunalmış hissetmenize yardımcı olacaktır.


İlaçlar ve Otofobi


Çoğu durumlarda, psikoterapi tek başına otofobiye karşı etkili olmayabilir. Ancak ilaç kullanmak bazen bir kişinin semptomlarının azalmasına yardımcı olarak psikoterapi yoluyla iyileşmeleri için yararlı olabilmektedir.



Akıl sağlığı doktorunuz, tedavinin daha ilk zamanlarında ilaç reçete edebilir. Ayrıca, belirli ya da seyrek görülen kısa süreli durumlarda da kullanmanız için talimatlar verilebilmektedir.


Otofobisi olan kişiler için yaygın olarak kullanılması önerilen bazı ilaçlar şunlardır:

Beta blokerler. Bu ilaçlar vücutta adrenalinin neden olduğu stimülasyonu bloke etmekle görevlidir.


Sakinleştiriciler. Benzodiazepin sakinleştiriciler, sahip olduğunuz endişe miktarını en aza indirerek rahatlamanıza yardımcı olmaktadır. Bu ilaçlar bağımlılık yapabildikleri için dikkatli kullanmak gerekmektedir. Bu, özellikle uyuşturucu ya da alkol bağımlılığı geçmişi olan kişiler için geçerli bir durumdur.


Seçici serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI'lar). Bu antidepresan özellikli ilaçlar, fobiler ve anksiyete bozuklukları için reçete edilmektedir.



Özet


“Yalnız olmak” çoğu insan için çok farklı anlamlara sahiptir. Bazı insanlar, yakınlarında belirli kişilerin ya da bazen herhangi kişilerin olmamasından korkmaktadır.


Yakınlık ihtiyacı kişiden kişiye değişiklik göstermektedir. Otofobiye sahip olan bazı kişiler, başka insanlarla aynı odada bulunma ihtiyacı duyarken bazı insanlar ise aynı evde ya da binada bulunmaya ihtiyaç duymaktadır.


Otofobi bulunan insanlar için, başka biriyle birlikte olma ihtiyacı, mutlu ve üretken bir yaşam sürdürmenin önüne geçmektedir çünkü o kişiler bu sefer de sürekli yalnız kalma korkusuyla yaşarlar.


Otofobi belirtilerine sahip olduğunuzu düşünüyorsanız, doktorunuz tarafından tedavi edileceğinize emin olun. Tedavi sürecine sadık kaldığınız sürece, iyileşme mümkündür. İlk olarak doktorunuzla ya da bir akıl ve ruh sağlığı uzmanıyla iletişime geçin.


Doğru tedavi yöntemi ile duyguları, düşünceleri ve tepkileri yönetmeyi ve anlamayı daha iyi öğreneceksiniz.


Kaynaklar


Comments


bottom of page