Menisküs Yırtığı Ameliyatsız İyileşme Süreci hakkında bu yazımızda detaylı bilgilere yer verdik. Daha fazla bilgi edinmek için okuyun!
Menisküs yırtıkları çok fazla tedavi gören diz yaralanmasıdır. Menisküs yırtığı ameliyat yapılmadan tedavi edildiği zaman yaklaşık 6 ile 8 hafta içinde iyileşir. İyileşme; menisküsün türü ve şiddetine, yaşam kalitesine, yaşa ve belirtilerin yaşandığı süreye göre değişiklik göstermektedir.
Menisküs, kaval kemiği ve uyluk kemiği birleşiminde bulunan, C şeklinde olan ve yastık görevi gören bir kıkırdak yapısıdır. Menisküs, medial ve lateral olmak üzere ikiye ayrılır.
Menisküs yırtıkları hemen hemen her yaşta görülmektedir. Gençlerin ve sporcuların menisküs yırtılması yaşama olasılığı çok yüksektir. Yaşlı insanlarda yıpranma ve aşınmadan kaynaklanan denejere menisküsün görülme olasılığı bulunmaktadır.
Medial ve lateral menisküs yırtıklarının karışımı çoğu zaman ameliyat gerektirmektedir.
Ameliyat olmak ne zaman gerekmez?
Konservatif tedaviye göre cerrahi tedavi uzun yıllar boyunca tıbbi tartışmaların ana konusu olmuştır.
Günümüzde çoğu doktor menisküs yırtılmasının dejenerasyon kaynaklı olduğu durumunda ameliyat yerine konservatif tedaviyi tercih etmektedir. Son yıllarda yapılan çalışmalar, bu yırtıklar için ameliyatın fayda sağlamadığını öne sürerken fizik tedavilerin ise olumlu yanıtlar verdiğini savunmaktadır.
Ancak belirtilerin 3 ay içinde geçmemesi ve daha da belirginleşmesi durumunda doktor yırtıkların onarılması için ameliyat yapmayı uygun görür.
Menisküsün dış %30’luk kısmı ve daha küçük yırtıklarda meydana gelen uzunlamasına olan yırtılmalar için konservatif tedavi uygulanır. Bu alan, menisküsün kan damarlarının bulunduğu yerdir. Bu kan damarları yırtılmaların iyileşmesini sağlar.
Menisküsün diz yaralanmasından kaynaklanması durumunda doktor ilk olarak koruyucu önlemler alınmasını önermektedir.
Cerrahi olmayan tedaviler
Bazı yırtılmalarda konservatif tedavilerin etkili olduğu araştırmalar sonucunda kanıtlanmıştır. Bu konservatif tedaviler şunlardan oluşmaktadır:
Menisküs yırtılmaları genellikle RICE yöntemiyle tedavi edilmektedir. Bu yöntem:
Dinlenme. En az 3 gün boyunca dizin dinlendirilmesi ve üzerindeki baskının azaltılması gerekmektedir.
Buz. Gün içinde 3 ya da 4 saate bir 30 dakika olacak şekilde dize buz koymak gerekir. Ayrıca buz tedavisi şişmeyi de azaltmaktadır.
Sıkıştırma. Diz elastik bir bandajla sarılır ya da dizlik kullanılır. Bunların amacı şişmenin azaltılmasıdır.
Yüksek yere koymak. Bacak kalpten daha yüksekte olacak şekilde konumlandırılır. Bu sayede kan kalbe doğru akmaya; ağrı ve şişlik azalmaya başlar.
NSAID'ler
Doktor tarafından reçete edildiği sürece; 8 ila 12 hafta boyunca ibuprofen, naproksen ya da aspirin gibi anti-inflamatuar ilaçlar (NSAID) kullanılır. Bu ilaçlar şişkinliği ve ağrıyı azaltmak için kullanılmaktadır.
Fizik Tedavi
Doktorlar bu tür durumlarda fizik tedavi önermektedir.
Fizik tedavi uzmanları; kasın güçlenmesine, esnekliğin artmasına, hareket alanının artmasına ve stabilitenin gelişmesine yardımcı olmaktadır.
Bu tedavideki amaç, kuadriseps olarak bilinen ön uyluk kaslarının güçlendirilmesidir. Bu güçlenme dizde oluşan baskıya karşı dayanıklılık oluşturmaktadır. Ayrıca bu sayede denge stabilize edilir ve başka olası diz yaralanmalarına karşı önlem sağlanır.
Yapılan araştırmalar, spor yapmanın diz ağrısını ve işlevin iyileşmesine yardımcı olduğunu göstermiştir.
Kortikosteroid enjeksiyonları
Doktorlar şişliğin azalması için glukokortikoid enjeksiyonu yapabilirler. Bu enjeksiyon ağrının 2 ila 4 hafta boyunca azalmasına yardımcı olur.
Ortez
Doktorlar belirtilere göre eklem hareketlerinin sınırlandırılması için özel dizlikler ya da mekanizmalar kullanılmasını önermektedir.
Ayurveda tedavileri
Geleneksel Ayurveda tedavisi, menisküs yırtılmasında ve diz osteoartritinde ağrı, şişme ve hareket kısıtlamalarının azalması için Güney Asya taraflarında yaygın olarak yapılmaktadır.
Ayurvedik tedavisi genellikle menisküsün yırtıldığı yerini değil tüm menisküsü inceler. Bu tedavinin yanıtları üzerine bazı çalışmalar yapılsa da güveniliğinin kanıtlanması için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
2018 yılında 151 kişinin katıldığı geleneksel ayurveda tedavisi araştırmasında, bu tedavi sayesinde 3, 6 ve 12 içinde osteoartrit semptomlarında azalmalar olduğu kaydedilmiştir.
Bu tedavi çeşidi ile ilgili veriler sınırlı olup bu tedavinin uygulanması için doktorla konuşulmamalıdır. Doktorlar her zaman hastaların durumuna göre en iyi tedaviyi uygulamaktadır.
Ameliyat ne zaman gereklidir?
Ameliyat menisküsün iyileşmediği ve dizin hareket alanının artmadığı durumlarda gerekmektedir. Ayrıca olağandışı nedenlerden dolayı da ameliyat gerebilir. Bu olağandışı durumlar bazıları şunlardır:
Menisküsün mideal %60’lık kısmına kan akışı sağlanmadığı için kendi kendine iyileşmeyen yırtıkların olması.
İnsanlara çok fazla ağrı yaşatan ve dizin kullanılmasını engelleyen yırtıklarda, menisküsteki yırtığın çıkarılarak onarılması için ameliyat gerekir.
Mideal ve lateral yırtıkların aynı anda görülmesi sonucu oluşan hasarların onarılması için ameliyat gerekmektedir.
Cerrahi işlem, parsiyel menisektomiyi (menisküs dokusunun kesilmesi) ya da menisküs onarımını içermektedir. Menisektomi tedavi sonrasında osteoartrite neden olabilmektedir.
Menisküs ameliyatı çok yaygın yapılmaktadır. Dünya üzerinde her yıl yaklaşık 85 milyon insan bu ameliyatı olmaktadır.
Doktora ne zaman görünmek gerekir?
Ağrılar devam ediyorsa, diz yaralanmasından sonra oluşan ani ağrılar varsa, dizin hareket ettirilmesinde zorluk yaşanıyorsa mümkün olan en kısa sürede muayene olmak gereklidir.
Menisküs yırtıkları tedavi edilmediği sürece daha da kötüleşebilirken yırtılan parçalar eklem içine de yayılmaya başlayabilir. Bir futbolcu için diz ağrıları ile maç yapmak ileri ki zamanlarda daha büyük sorunlara neden olabilmektedir.
Doktorlar, ne tür bir hasar oluştuğunu saptamak ve yapılabilecek tedaviler için röntgen ve MR gibi görüntüleme testleri yapabilmektedir.
Konservatif tedavilerden sonra ağrıların devam etmesi durumunda doktora görünmek önemlidir.
Özet
Yaşla beraber oluşan yıpranma ve aşınmaların neden olduğu yırtılmalar için konservatif tedaviler önerilmektedir.
Konservatif tedavinin iyileşme süreci 6-8 hafta arasında sürmektedir. En iyi sonucu fizik tedavi vermektedir.
Diz ağrılarının teşhisi ve tedavi edilmesi için bir doktora görünmek en mantıklı harekettir.
Comments