Kolovezikal Fistül Nedir? Belirtileri, Teşhis ve Tedavi Yöntemleri hakkında detaylı bilgileri bu yazımızda sizler için bir araya getirdik.
Kolovezikal fistül, kolon ve mesane arasında oaln açık bir bağlantıdır. Kalın doku duvarı normalde ikisini birbirinden ayırır.
Kolondan gelen fekal madde, bu kolovezikal fistül yoluyla mesaneye giderek ağrılı enfeksiyonlara ve diğer komplikasyonlara neden olabilmektedir.
Kolovezikal fistüller nadir görülmektedir. Ayrıca vezikokolik fistüller olarak da bilinmektedirler.
Dışkının rektum yoluyla serbest bırakılmasına yardımcı olan kolon, mesanenin üzerinde kalır. Mesane, idrar yolundan atılmadan önce idrarı depolamaktadır. Vücudun bu kısmında cerrahi ya da başka bir travmasal fistül oluşmasına neden olur.
Kolovezikal fistül tedavi edilebilmektedir. Ancak, çok anormal olduğu için, onu en iyi şekilde nasıl kontrol edeceğiniz konusunda sınırlı sayıda bilgi bulunur.
Kolovezikal fistül belirtileri
Aşağıdakileri içeren en yaygın semptomlardan biri gelişmeye başlandıysa, kolovezikal fistüle sahip olduğunuzu fark edebilirsiniz:
Pnömatüri. Pnömatüri, kolondan gelen gazın idrarla karışmasına denir. Idrarda kabarcıklar görülebilmektedir.
Fekalüri. Bu belirti, idrara fekal maddenin karışması sonucunda ortaya çıkar. Idrarda kahverengimsi bir renk ya da bulanıklık görülmektedir.
Dizüri. Dizüri, idrar yaparken ağrı hissetme ya da yanma hissidir. Bu semptom, idrar yolu enfeksiyonunun (İYE) bir komplikasyonu olabilir. Dizüri, mesanede oluşan herhangi bir tahrişinden dolayı da oluşabilir.
Hematüri. Bu belirti, idarda kan olduğunda ortaya çıkmaktadır. Görülen kan damlacıkları brüt hematüri olarak bilinir. Kanın sadece mikroskopla görülmesine mikroskobik hematüri denir.
İshal ve karın ağrısı da kolovezikal fistülün sık görülen semptomlarındandır.
Kolovezikal fistülün nedenleri
Araştırmalara göre, kolovezikal fistül vakalarının yaklaşık yüzde 66’dan fazlası divertiküler hastalığın bir sonucudur.
Diğer kolovezikal fistül nedenleri şunlardan oluşmaktadır:
Kolorektal kanser
Inflamatuar bağırsak hastalığı (IBD), özellikle Crohn hastalığı türü
Kolon ya da mesaneyi kapsayan ameliyat
Diğer çevre organların kanser olması
Kanser için radyasyon tedavisi almak
Kolovezikal fistül teşhisi
Doktorlar, kolovezikal fistülün teşhis edilmesi için BT taramalarını önermektedir. Bu taramalar en az yüzde 90 teşhis sağlamaktadır.
Doktorlar, başka bir teşhis türü olan sistoskopiyi de kullanabilmektedir.
Teşhis sırasında doktor, mesaneye bir ucunda kamera bulunan ince, esnek bir tüp sokar. Kamera mesane duvarının görüntülerini bilgisayara aktarır, doktorun fistül olup olmadığını belirlemesine yardımcı olur.
Bir başka yararlı görüntüleme tekniği ise doktorun kolonla ilgili sorunları teşhis etmek için kullanacağı bir baryum lavmanıdır.
Bu işlem sırasında doktor küçük bir tüp kullanarak baryum, yani metal barındıran az miktardaki sıvıyı rektuma yerleştirir. Baryum sıvısı rektumun içini kaplamaya başlar ve özel bir X-ray kamerası sayesinde kolondaki yumuşak dokunun standart bir X-ray ile mümkün olandan daha fazlasını ayrıntılı olarak görmesine yardımcı olur.
Fizik muayene, idrar örneği ve diğer semptomların kontrol edilmesiyle birlikte fistülün görüntüleri, doktorun kolovezikal fistülü teşhis etmesine yardımcı olmaktadır.
Kolovezikal fistül için tedavi seçenekleri
Kolovezikal fistül için tercih edilen tedavi cerrahi yöntemdir.
Cerrahi yöntem olmayan konservatif tedavi, cerrahi prosedüre yanıt vermeyen ya da geniş ve rezeke edilemeyen kanseri olan insanlar için kullanılır. Bir kanser rezeke edilemezse, bu ameliyatla tedavi edilmeyeceği anlamına gelmektedir.
Konservatif tedavi şunlardan oluşabilir:
Damardan beslenmek, böylece bağırsaklar dinlenir ve çok fazla çalışmak zorunda kalmaz
Antibiyotikler ve kortikosteroidler
Kolondan içeriye sızmış olabilecek sıvının boşaltılması için mesaneye yerleştirilmiş bir katetere sahip olmak
Konservatif tedavinin asıl amacı fistülün kendi kendine iyileşmesi ve kapanmasıdır. Ancak fistülün kendi kendine iyileşme göstermediği durumlarda yine de ameliyat gerekebilmektedir.
Kolovezikal fistül, divertikülitin bir komplikasyonu olabilme ihtimali bulundurmaktadır. Divertiküler hastalığın tedavisi sırasında doktorun talimatlarına uyulması gerektiğinden emin olun. Bazı durumlarda, ilaçlar divertikülit ilerlemesinin durması için yeterli olmaktadır.
Kolovezikal fistül cerrahisi
Konservatif tedavi uygun ya da etkili olmadığı zamanlarda ameliyat olmak gerekmektedir. Cerrah fistülü çıkarabilir ya da onarabilir; kolon ile mesane arasındaki sıvı alışverişini de durdurabilir.
Fistülün nedeni, şiddeti ve konumu, fistülün tedavi edilmesi için hangi ameliyat türünün kullanılacağını belirlemektedir. Koloveziküler fistüller yaygın olarak sigmoid kolon ve mesane arasında bulunduğu için, doktorlar sıklıkla sigmoid kolektomi olarak bilinen ameliyat prosedürünü uygularlar.
Yapılan bu ameliyat, kolonun son bölümü olan sigmoid kolonda bir kısmın çıkarılmasını içermektedir. Prosedür ek olarak fistülün direkt çıkarılmasını; kolon ve mesanenin kapatılmasını da içerebilmektedir.
Cerrahi yöntemler
Bu işlem iki farklı yoldan gerçekleştirebilmektedir:
Doktorun karın bölgesinde bir kesi parçası atarak yaptığı açık ameliyat ile
Özel ve ince cerrahi aletler ve birkaç küçük insizyon içeren laparoskopik tedavi
Diğer yöntemler arasında endoskopik onarım ya da robotik cerrahi bulunmaktadır.
2013 yılında 15 kişinin bulunduğu küçük bir çalışma, divertiküler kolovezikal fistülün laparoskopik tedavisi için yapılan ameliyatın 1 saat 25 dakika ile 4 saat arasında değiştiğini gözlemledi.
2014 yılında yapılan akademik bir araştırma, komplike sigmoid divertiküler hastalıkla ilgili fistüllerin laparoskopik tedaviyi inceledi. Tedavinin etki süresi 2,5 saat ile 5 saat 25 dakika arasında değişiyormuş.
Prosedür
Her iki adımda da cerrahi onarım şu adımları içermektedir:
Litotomi pozisyonu olarak bilinen pozisyonda ameliyat masasında yatmak
Genel anestezi
Açık cerrahi insizyon ya da çoklu laparoskopik insizyonlar uygulamak
Prosedürün devam edilmesi için birbirinden uzaklaşan kolon ve mesanenin daha çok ayrılması
Fistülü içeren bağırsağın cerrahi olarak alınması olan bağırsak rezeksiyonu
Kolon ya da mesanede herhangi bir kusur ve yaralanmanın onarımının yapılması
Kolon ve mesanenin uygun mevkiilere alınması
Gelecekteki fistüllerin oluşmasını önlemek için kolon ve mesane arasına özel bir yama koymak
Tüm kesilerin dikilerek kapatılması
Kolovezikal fistül iyileşme süreci
Avustralya’da yapılan laparoskopik kolovezikal fistül onarımlara dair çalışmalar, ameliyat sonrası hastanede yatış süresinin minimum 6 gün olduğunu söylemektedir. İlk 2 gün içinde bağırsak fonksiyonları normal hale geri dönmekteymiş.
Ameliyatın olumlu geçmesi sonucunda birkaç hafta sonra araba sürmek ve merdiven çıkmak gibi günlük rutinleri yapmaya devam edebilirsiniz.
Ağır cisimlerin kaldırılması dahil olmak üzere zorlayıcı faaliyetler hakkında doktorla konuşmanız gerekmektedir. Antibiyotik kullanmaya ne zaman ihtiyaç duyacağınızı da doktorunuzla konuşmanız gerekmekte.
Yeme alışkanlığı
Ameliyattan sonra ilk gün serum ya da çorba gibi sıvı gıdaların tüketilmesi lazımdır. Sonraki günlerde yumuşak yiyeceklere ve ardından da normal yeme alışkanlığınıza geri dönebileceksiniz. Divertiküler hastalığa sahipseniz, lif bakımından yüksek gıdalar tüketmeniz tavsiye edilir.
İyileşme sırasında yeme alışkanlıklarınız, başka sağlık sorunlarına sahip olup olmadığınıza göre değişecektir. Obeziteye sahipseniz, yeme alışkanlıklarında değişiklikler yapmak sağlıklı beslenme sayesinde kilo vermenize de olanak sağlar.
Ne zaman doktora görünmek gerekiyor?
Herhangi bir sorunla karşılaşırsanız ya da hastalıkla ilgili hâlâ endişeleriniz varsa doktorunuzla iletişime geçin. Doktorun aranması için gereken bazı sebepler şunlardır:
Kesi dikişlerinin açılması
İleri derece kabızlık
Rektumda kanama meydana gelmesi
Rengi değişen idrar
İyileşme sürecinden sonra oluşan ağrı
Ameliyattan sonra kızarıklık, yüksek sıcaklık ya da kalın drenaj gibi kesi yerlerinde enfeksiyon belirtisi
Son Olarak
Ağrılı durumları olsa da kolovezikal fistül olumlu bir şekilde tedavi edilir. Aynı şeyler, divertiküler hastalık gibi altta yatan birçok rahatsızlık için de geçerli olmaktadır. Yeme alışkanlığınızda ve yaşam tarzınızda değişiklikler olması gerekse de bu koşullar ve tedaviler uzun vadeli komplikasyonlara neden olmazlar.
Kaynaklar
wakemed.org/care-and-services/gastroenterology/conditions-we-treat/colovesical-fistula
fascrs.org/patients/diseases-and-conditions/a-z/diverticular-disease
coloproctol.org/journal/view.php?doi=10.3393/ac.2015.31.2.57
cureus.com/articles/11955-colovesical-fistula-as-an-uncommon-presentation-of-metastatic-lung-cancer
תגובות