İyi huylu prostat ve prostat kanseri arasındaki farklar bu yazımızın konusu oldu. Daha detaylı bilgi edinmek için devamını okuyun!
İyi huylu prostat hiperplazisi ve prostat kanseri nedir?
Prostat bezi hem iyi huylu prostat hiperplazisi hem de prostat kanserinden etkilenmektedir. Prostat bezi, mesane altında bulunan ceviz büyüklüğündeki bezdir. Ayrıca prostat üretranın çevresini de sarmaktadır.
Hem prostat kanserinde hem de iyi huylu prostat hiperplazisinde prostat bezi büyümektedir. İyi huylu prostat hiperplazisi iyi huylu olduğu için kanser değildir ve yayılmaz. Ancak prostat kanseri vücudun diğer bölgelerine yayılabilmektedir.
Hem iyi huylu prostat hiperplazisi hem de prostat kanseri erkeklerde yaygın olarak görülmektedir. 7 erkeğin 1’inde prostat kanseri görülürken 50 yaşının üzerindeki her 2 erkekten 1’inde ise iyi huylu prostat hiperplazisi görülür.
Belirtiler Nelerdir?
İyi huylu prostat hiperplazisi ile prostat kanserinde aynı belirtiler görülmektedir. Bu yüzden bazı durumlarda her iki hastalıkta birbirinden ayrılması zordur. Prostatın büyümesi sonucu üretra sıkışmaktadır. Prostat kanserindeki belirtiler genellikle kanser hücresi üretraya baskı yapana kadar görülmemektedir.
Her iki durumda da acilen idrara çıkma ihtiyacı, gün içerisinde birden fazla idrara çıkma dürtüsü, idrarın akması için zorlama, zayıf idrar akışı ve mesanenin tam olarak boşalmaması gibi belirtiler görülür.
Ayrıca prostat kanserinde ağrılı idrara çıkma, idrarda kan, ereksiyon sorunları, ağrılı boşalmalar, meninin az gelmesi ve spermde kan gibi belirtiler görülür.
Her iki durum neden olmaktadır?
Erkeklerde yaşla orantılı bir şekilde doğal olarak prostat büyümesi yaşanır. Doktorlar bu durumun neden olduğunu bilmemektedir. Ayrıca değişen hormon seviyeleri de prostatın büyümesine neden olmaktadır.
Kanserli hücreler, kontrolsüz bir şekilde çoğalmaktadır. DNA’daki değişikliklerden kaynaklandığı da düşünülmektedir. Bu DNA değişiklikleri genetik olabilir.
Risk faktörleri nelerdir?
Erkekler yaşlandıkça İyi huylu prostat hiperplazisi ile prostat kanseri olma olasılığı artar. Her iki rahatsızlık da 40 yaşı altındaki erkeklerde nadir görülmektedir.
Aşağıdakiler dahil olmak üzere her iki durum içinde riskin artması görülebilir.
Aile geçmişiniz: Bu rahatsızlıklar ailelerde görülebilmektedir. Erkek akrabalarda her iki durumdan birinin olması sizdeki riski de arttırmaktadır. 1. dereceden akrabalarda bu durumlardan biri görülüyorsa sizde de yüksek ihtimalle bu rahatsızlıklar görülür.
Kilonuz: Obezlik İyi huylu prostat hiperplazisi riskini arttırmaktadır. Kilonun kanserle bir ilgisi olmamasına rağmen bazı uzmanlar artan yağın kanserle ilişkili olabileceğini düşünmektedir.
İyi huylu prostat hiperplazisi için diğer riskler şunlardır:
Diğer sağlık koşullarınız: Kalp hastalığı ya da diyabet olması, İyi huylu prostat hiperplazisi olasılığını da arttırabilir.
İlaçlarınız: Beta blokerler kan basıncını düşürdüğü için İyi huylu prostat hiperplazisi riskini etkileyebilmektedir.
Prostat kanseri için diğer riskler şunlardır:
Çevresel maruziyetler: Kimyasalların bulunduğu ortamlarda çalışan erkeklerde risk artmaktadır.
Zindeliğiniz: Egzersiz yapmak kanser riskini azaltmaktadır.
Diyetiniz: Yiyecekler doğrudan kansere neden olmasa da az miktarda sebze tüketmek hastalığın agresifliğini arttırabilmektedir.
Her durum nasıl teşhis edilir?
İyi huylu prostat hiperplazisi ya da prostat kanserinin teşhis edilmesi ürologlar tarafından yapılmaktadır. Ürologlar her iki durumun da teşhis edilmesi için genellikle aynı testi kullanmaktadır.
· Prostat spesifik antijen (PSA) testi: Bu test, prostat bezinin ürettiği proteini yani PSA’yı tespit etmektedir. Prostatın büyümesi sonucunda daha fazla protein üretilmektedir. Bu test PSA büyüklüğünü tespit ederken kanser ya da İyi huylu prostat hiperplazisini teşhis etmemektedir.
· Dijital rektal muayene (DRE): Bu aşamada el sayesinde rektum içi incelenir. Bu test sayesinde prostatın büyümesi ya da anormalliklerin olup olmadığı incelenmektedir.
İyi huylu prostat hiperplazisi teşhis etmek için testler
Doktorlar bu testi İyi huylu prostat hiperplazisinin doğrulanması için kullanmaktadır. İdrar kan atış testi idrar akışını ölçerken, hacim testi ise idrar yaptıktan sonra mesanede kalan idrarı ölçmektedir.
Prostat kanseri teşhisi için testler
Ultrason ve biyopsi prostat kanserinin teşhis edilmesi için kullanılmaktadır.
İyi huylu prostat hiperplazisi ve prostat kanseri nasıl tedavi edilir?
İyi huylu prostat hiperplazisi tedavisi; prostat boyutuna, belirtilere göre değişkenlik göstermektedir.
Hafif ila orta şiddetli belirtiler için alfa bloker ya da alfa-5 redüktaz inhibitörü kullanılır. Alfa bloker idrara çıkmayı rahatlatılırken 5-alfa redüktaz inhibitörü ise prostatın küçültülmesidir.
Şiddetli İyi huylu prostat hiperplazisi belirtilerinin tedavisi için ameliyat yapılır. Prostatın transüretral rezeksiyonu, prostatın transüretral insizyonu, lazer, açık prostatektomi ile transüretral iğne ablasyonu gibi ameliyatlar bulunmaktadır.
Prostat kanseri için tedaviler şunları içerir:
Prostat kanserinin tedavi edilmesi için aktif inceleme ve dikkatli bekleme, ameliyat, rasyasyon tedavisi, hormon tedavisi ve kriyoterapi (prostatın alınması için soğuk uygulanmaktadır.) uygulanmaktadır.
Son olarak
Uygulanan tedaviler İyi huylu prostat hiperplazisi belirtilerinin iyileşmesine fayda sağlamaktadır. Belirtilerin nüksetmesinin önlenmesi için aynı ilacın alınmaya devam edilmesi ya da yeni bir tedaviye başlanması gerekmektedir. Ameliyat ile diğer İyi huylu prostat hiperplazisi tedavilerinde idrara çıkma zorluğu ile sertleşme gibi yan etkiler görülmektedir.
Kanserin şiddeti, evre ve yayılmaya göre değişiklik göstermektedir. Tedavi edildiği zaman sağkalım oranı %100 olmaktadır. Erkeklere tedavi uygulandıktan 5 yıl sonra hala yaşamını sürdürmektedirler.
Ne sıklıkla kontrol gerekmektedir?
İyi huylu prostat hiperplazisi ya da prostat kanseri teşhisi konulduktan sonra düzenli olarak kontrol yaptırmak gerekmektedir. Prostat kanseri için rutin kontrol yapılması önerilmese de yaşa ve riske göre PSA ile Dijital rektal muayene testi yapılması gerekir.
Kaynaklar
cancer.gov/types/prostate/understanding-prostate-changes/prostate-booklet.pdf
urologyhealth.org/urologic-conditions/benign-prostatic-hyperplasia-(bph)/symptoms
urologyhealth.org/urologic-conditions/benign-prostatic-hyperplasia-(bph)/causes
cancer.org/cancer/prostate-cancer/causes-risks-prevention/what-causes.html
urologyhealth.org/urologic-conditions/benign-prostatic-hyperplasia-(bph)/after-treatment
urologyhealth.org/urologic-conditions/benign-prostatic-hyperplasia-(bph)
Comments