İşitme Kaybı Nedir? Nedenleri ve Belirtileri

İşitme kaybı nedir? sorusunun cevabı; ya bir kulağınızda ya da iki kulağınızda oluşan kısmen veya tamamen duyamama sorununa denir. İşitme kaybı zamanla ortaya çıkan bir sorundur. Araştırmalar sonucunda 65 ile 74 yaş arasındaki insanların yüzde 25’inde işitme kaybı yaşandığı saptanmıştır.

İşitme kaybının diğer isimleri şunlardır:

Azalmış işitme
Sağırlık
Duyma eksikliği
İletken işitme kaybı

Kulak, dış kulak, iç kulak ve orta kulak olmak üzere üç ana bölümden oluşur. Işitme ses dalgalarının kulak zarından geçmesiyle başlar. Ses dalgaları kulak zarına ulaştığında kulak zarı titreşmeye başlar.

Orta kemikte çekiç, örs ve üzengi olmak üzere 3’e ayrılır. Bunlara kemikçik denir. Kulak zarı ve kemikçik, ses dalgaları iç kulağa doğru ilerlerken titreşimi arttırmak için koordineli çalışır.

Ses dalgaları iç kulağa ulaştığı zaman salyangoz boyunca ilerler. Salyangozda binlerce minyatür kıl bulunur. Bu kıllar aslında sinir hücrelerdir. Bu kıllar sayesinde ses dalgası titreşimlerini elektrik sinyallerine dönüştürür ve buradan beyne iletir. Beyin bu elektrik sinyallerini ses olarak algılar. Farklı ses titreşimleri, bu küçük kıllar sayesinde farklı tepkilere uğrayarak beyne farklı sesler iletir.

İşitme Kaybı Nedenleri

İşitme kaybının 3 ana türü bulunmaktadır. İşitme kaybının bu 3 türü ise iletim tipi işitme kaybı, sensörinal işitme kaybı (SNHL) ve karışık işitme kaybıdır.

İletim tipi işitme kaybı

İletim tipi işitme kaybı, seslerin dış kulaktan kulak zarına ve kemikçiklere iletilmediği zaman oluşan işitme kaybı türüdür. Bu tür işitme kaybı oluştuğu zaman hafif ya da boğuk sesleri duymak zorlaşır. İletim tipi işitme kaybı kalıcı bir tür değildir. Tıbbi müdaheleler sayesinde tedavi edilebilir. Tedavi, antibiyotik ve koklear implant gibi cerrahi müdahaleleri içerir. Koklear implant, kulapın arkasına yerleştirilen küçük bir makinedir. Ses titreşimlerini, beynin anlamdırılması için elektrik sinyallerine dönüştürür.

İletim tipi işitme kaybı aşağıdakilerin sonucu olabilir:

Kulak enfeksiyonları
Alerji
Yüzücü kulağı
Kulakta kulak kiri birikmesi

İyi huylu tümörler, tekrarlayan enfeksiyonlar ve kulağa sıkışan yabancı cisimler yüzünden kulak kanalında oluşan yaraların hepsi işitme kaybının olası nedenidir.

Sensörinöral İşitme Kaybı (SNHL)

Sensörinöral İşitme Kaybı, iç kulak yapısına ya da beyne giden sinir kanallarında hasar oluşması sonucu meydana gelir. Bu işitme kaybı türü kalıcı bir türdür. Sensörinöral İşitme Kaybı; belirgin, normal ya da yüksek seslerin boğuk ve belirsiz duyulmasına neden olur.

SNHL şunlardan kaynaklanabilir:

Kulağın yapısını değiştiren doğum kusurları
Yaşlanma
Yüksek seslere maruz kalmak
Kafa veya kafatasında travma sonucu oluşan hasarlar
Meniere hastalığı, işitme ve dengeyi etkileyebilen iç kulak hastalığıdır.
“Vestibüler koklear sinir” adı verilen kulaktan beyne iletişim sağlayan sinirde büyüyen kanserli olmayan bir tümör olan akustik nöroma

Enfeksiyonlar

Aşağıdakiler gibi enfeksiyonlar da kulağın sinirlerine zarar verebilir ve SNHL'ye yol açabilir:

Kızamık
Menenjit
Kabakulak
Kızılcık

Ototoksik İlaçlar

Ototoksik ilaçlar olarak adlandırılan bazı ilaç türleri Sensörinöral İşitme Kaybına neden olabilir. Araştırmalara göre işitme kaybına neden olan 200’den fazla ilaç var. Kalp hastalığı, kanser ya da ciddi bir enfeksiyon için ilaç kullanıyorsanız, yan etkileri hakkında doktorunuzla iletişime geçin.

Karışık İşitme Kaybı

Karışık işitme kaybı hem iletim tipi işitme kaybı hem de Sensörinöral İşitme Kaybının aynı anda yaşanması sonucu oluşur.

İşitme Kaybının Belirtileri Nelerdir?

İşitme kaybı zamanla oluşan bir rahatsızlıktır. İlk başta, işitme duyunuzda herhangi bir değişiklik olmaz. Sonradan aşağıdaki belirtilerden herhangi birini yaşarsanız, doktorunuzla iletişime geçmeniz gerekmektedir:

Günlük aktivitelerinizi engelleyen işitme kaybı
Kötüleşen veya geçmeyen işitme kaybı
Diğer kulağa göre daha kötü olan işitme kaybı
Ani işitme kaybı
Kulak çınlaması
Şiddetli işitme kaybı
İşitme sorunları ile birlikte kulak ağrısı olması
Baş ağrısı
Uyuşma
Zayıflık

Aşağıdakilerden herhangi biriyle birlikte baş ağrısı, uyuşukluk veya halsizlik yaşarsanız acil tıbbi destek almalısınız:

Titreme
Hızlı nefes alma
Boyun tutulması
Kusma
Işığa duyarlılık
Zihinsel ajitasyon

Bu semptomlar, menenjit gibi acil müdahale gerektiren yaşamı tehdit eden durumlarda ortaya çıkar.

İşitme Kaybının Tedavi Seçenekleri Nelerdir?

Kulakta kulak kirinden dolayı işitme kaybı yaşarsanız, kulak kirini evde temizleyebilirsiniz. İğnesiz şırıngayla kulağınıza su tutarak temizleme yapabilirsiniz. Kulağınıza zarar vermemek ve sıkışan kiri çıkaramıyorsanız doktorunuza danışmalısınız.

İşitme kaybına neden olan diğer problemler için doktorunuzla görüşmeniz gerekir. Enfeksiyon sonucu işitme kaybı yaşıyorsanız doktorunuz antibiyotik kullanmanızı önerebilir. Eğer ki işitme kaybınız iletim tipi işitme problemlerinden dolayı oluyorsa, işitme cihazı ya da koklear implant kullanmanız gerekebilir.

İşitme Kaybına İlişkin Komplikasyonlar Nelerdir?

İşitme kaybı insanların yaşam kalitesini, yaşam standartlarını ve zihinsel durumlarını olumsuz etkileyebilir. İşitme kaybı yaşıyorsanız, başkalarını anlamakta zorluk çekebilirsiniz. Bu durum, endişelenmenize ve depresyona neden olabilir. İşitme kaybının tedavi edilmesi hayatınızı önemli ölçüde iyileştirebilir. İnsanlarla iletişim kurmaya başlayarak kendinize olan güveni de geri kazanmaya başlayabilirsiniz.

İşitme Kaybını Nasıl Önlenir?

Tüm işitme kaybı vakaları önlenemeyebilir. Ancak, işitme duyunuzu korumak için alabileceğiniz bazı önlemler bulunur:

Gürültülü ortamlarda bulunuyorsanız, bu ortamlarda çalışıyorsanız, konserlere ya da yüzmeye gidiyorsanız önlem amaçlı olarak kulak tıkacı kullanın. Araştırmalar 20-69 yaş arası insanların yüzde 15’inde yüksek gürültüden dolayı işitme kaybı yaşandığını söylüyor.
Yüksek seste çalışıyorsanız, düzenli olarak yüzüyorsanız ya da sık sık konserlere gidiyorsanız, düzenli olarak işitme testi yaptırın.
Yüksek seslere ve müziğe uzun süre boyunca maruz kalmaktan kaçının.
Kulakta oluşan enfeksiyonlar için tıbbi müdahale alın. Bu enfeksiyonlar tedavi edilmezse kulaklarda kalıcı hasara neden olabilir.