Histerektomi nedir?
Histerektomi, bir kadının rahminin alınması için yapılan cerrahi bir işlemdir. Rahim, bir kadın hamileyken bebeğin büyüdüğü yerdir. Rahim astarı da adet kanının kaynağıdır.
Farklı sebeplerden dolayı histerektomiye ihtiyacınız olabilir. Yapılan ameliyatlar, birden fazla kronik ağrı durumunun yanı sıra enfeksiyon türleri ve rahim kanseri gibi kanser vakalarında tedavi amaçlı kullanılır.
Histerektominin kapsam alanı ameliyatın nedenine göre değişiklik gösterebilir.
Çoğu ameliyatlarda genellikle uterus alınırken bazı anormal durumlarda da yumurtalıklar ve fallop tüpleri de alınabilir. Yumurtalıklar östrojen ve diğer hormonları üretir. Fallop tüpleri ise yumurtayı yumurtalıktan rahme taşıyan kanaldır.
Histerektomi ameliyatı olduktan sonra adet görmez ve hamile kalamazsınız.
Histerektomi neden yapılır?
Aşağıdaki durumlardan birine bile sahipseniz doktorunuz histerektomi ameliyatı önerebilir:
Kronik pelvik ağrı
Kontrol edilemeyen vajinal kanamalar
Rahim, serviks veya yumurtalık kanseri
Rahimde büyüyen iyi huylu tümör olup yönetilemeyen miyomlar
Pelvik inflamatuar hastalık
Rahim, rahim ağzından geçip vajinadan dışarı çıktığında meydana gelen rahim sarkması
Endometriozis
Adenomyozis
Hamilelikten sonra nadiren görülen rahim kanaması
Histerektomi türleri
Birkaç farklı histerektomi türü vardır.
Kısmi Histerektomi
Bu operasyon türünde rahminizin bir kısmı alınır.
Tüm Histerektomi
Bu operasyon türünde ise serviks’de dahil olmak üzere tüm rahim alınır. Rahim ağzınız aldındığı zaman artık Pap testi yaptırmanıza gerek kalmaz. Ancak düzenli olarak pelvik muayenesine gitmelisiniz.
Histerektomi ve Salpingo-Ooferektomi
Salpingo-ooferektomi ve histerektomi ameliyatında yumurtalıklarınızdan ve fallop tüplerinden biri ya da ikisi ile rahimle beraber alınır. Her iki yumurtalığın alınması durumunda hormon replasman tedavisi görmeye başlarsınız.
Histerektomiye alternatifler nelerdir?
Bu ameliyat çok yaygın olmakla beraber güvenli ve düşük risk içeren bir ameliyattır. Ancak bu ameliyat her zaman ilk seçenek olmayabilir. Alternatif olmadığı sürece çocuk sahibi olmak isteyen kişilerde bu tedavi uygulanmaz.
Neyse ki histerektomi tedavisinin yerine başka tedavilerde bulunur.
Örneğin, endometriozisi kontrol altına almak için diğer yollar da şunlardır:
Hormon tedavisi
Oral kontrasepsiyon
Ağrı kesici ilaçlar
Lapraskopik cerrahi
Lapratomi
Fibroidlerden kanamayı durdurmak için kullanılan uterin arter embolizasyonu
Ağır kanamayı yavaşlatmak amacıyla uterus astarını tahrip eden bir prosedür olan endometriyal ablasyon
Dokuyu uterusun içinden çıkaran genişletme veya kürtaj.
Bazı durumlarda ise histerektomi tek tedavi yöntemidir. Rahim ve rahim ağzı kanseri tedavisi için bir tek histerektomi uygulanır.
Diğer tedavi yöntemleri hakkında bilgi almak için doktorunuza danışmanız gerekmektedir.
Histerektomi nasıl uygulanır?
Histerektominin birden fazla uygulama şekli vardır. Tüm yöntemler lokal veya genel anestezi ile yapılır.
Genel anestezi, ameliyat sırasında acı hissetmemeniz için vücudunuzu uyuşturur. Bu anestezi türünde uyursunuz.
Lokal anestezi vücudunuzun belirli bir kısmının uyuşmasını sağlar. Ancak ameliyat boyunca uyanık olursunuz. Bu anestezi türünde rahat hissetmeniz için yatıştırıcı kullanılır.
Abdominal Histerektomi
Abdominal histerektomi ameliyatında doktorunuz karnınıza kesik atar ve bu kesik atılan bölgeden rahminiz alınır. Bu yöntemde genellikle yatay kesi atılırken çok anormal durumlarda ise dikey kesi atılır. Her iki kesi türünde de iyi bir iyileşme gerçekleşir ve çok az yara izi kalır.
Vajinal Histerektomi
Vajinal histerektomi sırasında vajina içerisinde atılan küçük bir kesi ile rahminiz vücudunuzdan alınır. Dışarıdan bir müdahale olmadığı için görünür bir yara izi olmaz.
Laparoskopik Histerektomi
Laparoskopik histerektomi sırasında laparoskop adı verilen küçük bir alet kullanılır. Laparoskop, yüksek ışık ve yüksek çözünürlüklü bir kameraya sahip olan uzun, ince bir kablodur.
Bu alet, karın bölgesindeki küçük kesilerden vücudunuza sokulur. Büyük bir kesi yerine 3 veya 4 tane olacak şekilde küçük kesi atılır. Kesi işleminden sonra doktorunuz laparoskoplarla rahminize ulaştıktan sonra rahminizi küçük parçalara ayırmaya ve bu parçaları laparoskopla dışarı çıkarmaya çalışır.
Histerektomi Ameliyatına Nasıl Hazırlanılır?
Ameliyata hazırlanmak stresli bir süreç olabilir. Ancak prosedürleri uygulayarak kendinizi hazırlamak ve iyileşmeyi olabildiğince sorunsuz hale getirmek için atabileceğiniz bazı adımlar bulunur.
Mümkün olduğunca ameliyatla ilgili bilgi edinmek, ameliyattan önce kendinize güvenmeye ve stresinizi azaltmaya yardımcı olacaktır.
Ayrıca kullandığınız başka ilaçlar, bitkisel ürünler ve takviyeler varsa doktorunuza bunu bildirmeli, ameliyat öncesi ve sonrasında bu ilaçları kullanıp kullanmayacağınızı öğrenmelisiniz.
Bazı ilaçlar abdominal histerektomi sırasında kullanılan anestezi ile etkileşime girebilir. Bu nedenle ilaçlarınızı doktorunuza bildirmek çok önemlidir.
Ameliyattan önce ve sonra iyileşmeyi hızlandırmak için bazı adımlar atmalısınız. Bu adımları atmak komplikasyon geliştirme riskinizi azaltırken sağlıklı olmanızı da sağlar.
Histerektomi operasyonundan önce ve sonrasında şu tedbirleri alabilirsiniz:
Nikotin kullanmayı bırakabilirsiniz (sigara, vaping, diğer nikotin ürünlerini kullanmayın)
Besleyici ve sağlıklı öğünler tüketin
Düzenli egzersiz yapın
Stresi azaltmak için çeşitli aktivitelere başvurun.
Histerektominin olası riskleri nelerdir?
Histerektomi operasyonu güvenilir bir prosedür olarak kabul edilir. Ancak her ameliyatta olduğu gibi bazı risklerde bulunmaktadır. Bazı insanlar anestezilere karşı ters tepki verebilir. Kesi etrafında ağır kanamalar ve enfeksiyonda oluşabilir.
Diğer riskler, aşağıdakiler dahil olmak üzere çevredeki doku veya organların etkilenmesini de içerir:
Pelvik bölge
Bağırsaklar
Kan damarları
Ancak bu riskler oluştuysa bunları kontrol altına almak için ikinci bir ameliyata ihtiyacınız olabilir.
Histerektomiden Sonraki Süreç Nasıl İlerler?
Geçirdiğiniz histerektomi türüne bağlı olarak, büyük ihtimalle hastanede 1 ile 5 gün müşahede altında olursunuz. Doktorunuz ağrılarınız için ilaç tedavisi uygularken sık sık nefes kan değerlerinizi de takip eder.
Ayrıca mümkün olduğunca yürümeniz gerekecektir. Çünkü yürümek, bacaklarda kan pıhtılarının oluşmasını önler.
Vajinal histerektomi geçirdiyseniz kanamayı önlemek için vajinanızın içi gazlı bezle doldurulur. Bu gazlı bezler ameliyattan birkaç gün sonra çıkarılır. Ancak sonraki süreçte vajinanızdan kanlı veya kahverengimsi akıntı akabilir. Bu süreçte adet pedleri kullanılması önerilir.
Hastaneden taburcu olduktan sonra bile bol bol yürümeniz gerekmektedir. Evinizde veya mahallenizde yürümeye çalışın. Unutmayın ki iyileşme sürecinde bazı aktiviteleri yapmamanız gerekmektedir. Bunlara örnek olarak:
Elektrikli süpürge gibi nesneleri itmek ve çekmek
Ağır eşyaları kaldırmak
Ağır temizlik yapmak
Cinsel ilişkiye girmek
Vajinal ya da laparoskopik histerektomi operasyonu geçirdiyseniz, iyileşme süreciniz yaklaşık 3 ila 4 hafta sürebilir. Abdominal histerektomi operasyonu geçirdiyseniz bu iyileşme süresi biraz daha fazla sürer. Tamamen iyileşmeniz ise 6 ila 8 hafta sürebilir.
Histerektomiden sonra hayatınızda ne gibi değişiklikler olur?
Histerektomi, hayatınızı kalıcı olarak etkileyen önemli bir ameliyattır.
Histerektomiden sonra adet geçirmez ve hamile kalamazsınız.
Daha da önemlisi, histerektomiden sonra psikolojik olarak değişikliklerde oluşur.
Pek çok insan histerektomiden sonra rahatlamış hissederken, kadınsal özellikleri kaybetmek gibi karmaşık ve kafa karıştırıcı duygusal hisler yaşayabilir.
Bu süreç bir nevi menopoz süreci gibidir. Menopoz sürecinizden önce histerektomi geçirdiyseniz ve yumurtalıklarınız alındıysa menopoz süreci kesin olarak başlar.
Histerektomi Kısa Süreli Yan Etkileri
Kısa süreli olan yan etkiler histerektomi sırasınde veya sonrasında (günler ve haftalar içerisinde) ortaya çıkabilir. Bu yan etkiler geçicidir ve şu yan etkileri barındırır:
Ağrı
Kanama
Enfeksiyon
Zatürre
Mesane problemleri
Kabızlık
Bacaklarda veya akciğerlerde kan pıhtıları oluşması
İdrara çıkma ile ilgili sorunlar (idrar yapma hissini kaybetmek)
Bu yan etkilerden herhangi biri meydana gelirse en kısa sürede doktorunuza bildirmeniz gerekir.
Histerektomi Uzun Süreli Yan Etkileri
Uzun süreli yan etkiler operasyonunuzdan aylar ya da yıllar sonra ektisini gösterebilir. Uzun süre boyunca sürebilirler. Bu yan etkiler şunlardır:
Lenf ödemleri, bacaklarda veya karında sıvı birikmesi
Vajina, mesane ve rektumu destekleyen kasların veya bağların zayıflığı
Vajinal kısalma
Skar dokusunun neden olduğu bağırsak tıkanıklığı
Bu yan etkiler doktorunuzun uyguladığı tedaviye göre daha rahat geçebilir. Aylar sonra bu etkiler ortaya çıkmış olsa bile bu etkileri doktorunuza bildirmeniz lazımdır.
Özetle
Histerektomi, bir kadının rahminin alınması amaçlanan güvenli bir ameliyattır. Histerektominin hangi türünün uygulanacağına hastalığınızın seviyesi belirleyici olur.
Bu ameliyat yaygın ve güveli olsa da bazı yan etkiler içerir ve psikolojik sıkıntılara yol açabilir.
Bu tedavi yöntemi hayat kurtarır.
Comments