Bu yazımızda El Artriti Nedir? Belirtileri, Nedenleri, Teşhis ve Tedavisi hakkında detaylı bilgilere yer verdik.
Osteoartrit (OA), ellerde dahil olmak üzere vücuttaki çoğu eklemin etkilendiği dejeneratif bir eklem rahatsızlığıdır. El artriti şu bölgelerde yaygındır:
Bilek
Başparmağınızı ve bileğinizi birbirine bağlayan baziler eklem
Parmak uçları (DIP eklemi)
Parmakların orta eklemleri (PIP eklemi)
Osteoartrit’iniz olduğu zaman, eklemleriniz arasındaki kıkırdak yıpranmaya başlar ve kemiklerinizin arasında yastık olmadan birbirine sürtünmesine neden olur. Sürtünme hafif iltihaplanma, sertleşmeye ve çeşitli ağrılara neden olmaktadır.
El artritinin çeşitli nedenleri, tedavileri, risk faktörleri ve semptomları bulunmaktadır.
El artritinin belirtileri nelerdir?
El artritinin belirtileri kişiden kişiye farklılık göstermektedir. Birçok belirti, etkilenen belirli eklemlere ya da kişinin yaptığı faaliyetlere bağlıdır.
Çoğu insan şunlara rastlayacaktır:
Ellerini kullandıklarında ağrı oluşması
Sabahları daha belirgin olabilen eklem sertlikleri
Parmakları hareket ettirmekte zorluk yaşama
Zayıf tutuş hissiyatı
Eklemlerde ya da bilek çevresinde şişme ve hassasiyet oluşması
Heberden düğümleri
Bazı insanlar için kemik mahmuzları ileri Osteoartrit’in bir göstergesidir.
Kemik mahmuzu, kendisini ekleme yapıştıran sertleştirilmiş bir kemik alanına denir. Ayrıca eklem çevresindeki kapsül kalınlaşıp büyümektedir.
El artritinde, parmak uçlarına yakın eklemlerde meydana gelen genişlemiş kapsül ve kemik büyümelerine Heberden düğümleri denilmektedir. Eklem çevresinde yuvarlak, sert, şişmiş alanlardan oluşmaktadır.
Heberden düğümleri kalıcı bir rahatsızlıktır ve genellikle parmakların şekilsiz görünmesine neden olur.
Parmak ortasındaki eklemlerde artrit bulunan kişilerde de Bouchard düğümleri adı verilen şişlikler gelişebilmektedir.
El artritinin nedenleri nelerdir?
El artritinin nedenleri kesin olarak bilinmemektedir. Bu durum zamanla kademeli olarak ortaya çıkarak eklem aşınması ve yıpranması görülür.
Osteoartrit’i oluşması için kalıtsal nedenlerde oluşmaktadır. Aile üyeleri, genel popülasyondan daha düşük yaşlarda Osteoartrit geliştirebilir ve daha şiddetli geçen hastalığa sahip olabilmektedir.
Sağlıklı eklemlerde, kemiğin ucunda yumuşak hareketleri sağlayan ve yastıklama görevi gören kıkırdak bulunmaktadır. Osteoartrit geliştiği kıkırdak bozulur, alttaki kemiği açığa çıkar ve bu da eklem ağrısı ve sertliğinin tetiklenmesine neden olur.
El artriti için risk faktörleri nelerdir?
Aşağıdaki durumlarda Osteoartrit riski artmaktadır:
Ellerde dejeneratif eklem ağrıları olan bir aile üyesine sahip olmak
Yaşlılarda
İmalat gibi çok fazla el işi gerektiren işlere sahip olmak
El yaralanması geçirmek
Elleri çok fazla kullanmak, eklemlerde ve eklem arasında bulunan kıkırdağın o kadar fazla yıpranmasına ve aşınmasına neden olur.
Kadınlarda, el artriti için risk çok daha fazladır. Kadınların Osteoartrit geliştirme olasılığı daha yüksek bir olasılıktır.
Yanlış şekillenmiş eklem ya da kusurlu kıkırdakla doğan kişilerin bu durumu geliştirmesi daha olası bir durumdur.
El artriti nasıl teşhis edilir?
El artritinin teşhil edilmesi, değerlendirme ve çeşitli testler içermektedir. Doktorunuz Osteoartrit belirtilerinin varlığını kontrol etmek için elinizi inceleyecektir.
Belirtiler şunlar olabilir:
El ve eklem hassasiyeti
Eklem bölgelerinde şişme
Şekil bozukluğu
Sınırlı hareket aralığı
Bazı durumlarda doktor kıkırdak kaybı ve diğer olası hasarların belirtilerini incelemek için röntgen isteyebilir. Bu röntgen ayrıca eldeki artritin, potansiyel kemik mahmuzların ve erozyonların teşhisi için gerekebilmektedir.
Nadir durumlarda doktor kemiklere ve yumuşak dokulara daha derinlemesine bakmak için MRI isteyebilir.
Eldeki Osteoartrit belirtileri diğer eklem rahatsızlıklarıyla benzer oabilmektedir. Doktor ayrıca romatoid artrit gibi diğer artrit türlerini de incelemek için kan testleri yaptırmanızı isteyebilir.
Bazı doktorlar bilek eklemlerinde iltihaplanma belirtilerinin olup olmadığını incelemek için eklem sıvısı analizi bile yapabilmektedir. Bu testler, doktorun el artritinin gut ya da psödogout gibi kristal birikmesi hastalıklarıyla ilişkili olup olmadığını belirlemesine yardımcı olabilmektedir.
El artriti nasıl tedavi edilir?
Ağrı kesiciler kullanmak
Ağrı kesici ilaçlar, semptomların yaşandığı esnada biraz rahatlamaya yardımcı olabilir.
Çoğu hastalar için ibuprofen ve naproksen gibi reçetesiz satılan (OTC) nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar (NSAID'ler) etkili olmaktadır. Şiddetli Osteoartrit’i olanlar daha güçlü ilaçlara ihtiyaç duyabilir.
NSAID'ler doğal formlarda da bulunabilir. Uzmanlar, osteoartrit tedavisi için diklofenak (Voltaren) jelinin kullanımını onayladı.
Doktor ayrıca oral ilaçlar işe yaramıyorsa iğne yapabilmektedir. Genellikle steroid ve anestetik olan iltihap önleyici ilaçların kullanılması iltihaplı eklemlerin hızlı bir şekilde sakinleşmesine yardımcı olabilir. Ancak olumlu sonuçlar almak aylar sürebilir.
Egzersizler yapmak
Sert, ağrıyan parmaklar, ellerinizin hareket daracığını etkileyerek günlük rutinların yapılmasını daha da zorlaştırabilir.
Ellerinde Osteoartrit olan kişiler, fizik tedavi egzersizlerini faydalı bulabilirler.
Ellerinizdeki esnekliği korumak için her gün birkaç kez basit egzersizler yapmaya çalışın. Bu egzersizler şunlar olabilir:
Knuckle bükümleri: Ellerinizle pençe yaparak orta parmak başlarına doğru bükün. Ardından parmaklarınızı tekrar düzeltin.
Yumruk: Parmaklarınızı yumruk yapın ve ardından parmaklarınızı açın. Ağrıyı önlemek için olabildiğince yavaş bir şekilde çalışın.
Parmak dokunuşları: Sırayla her parmak ucuna başparmağınızla dokunun. Başparmağınızı uzatmak ağrıya neden oluyorsa bu hareketi yapmayın.
Duvarda parmaklarınızı gezdirin: Parmaklarınızı bir duvarda belirli aralıklarla gezdirin. Bu hareketi yavaş yapmanız gerekir.
Yaşam tarzında değişiklikler yapmak
Yaşam tarzınızda birkaç basit değişiklik yapmak el Osteoartrit’i önlemeye yardımcı olabilir. Aşağıdaki değişiklikler size faydalı olabilir:
Ağrı ve şişlik için sıcak ve soğuk kompresler uygulamak
Destek için bileğinize, başparmağınıza ya da parmaklarınıza ateller takmak
Tutuşu kolaylaştırmak için dolgudan oluşan artrit dostu araçlar kullanmak
Elleri ılık suda yıkamak ve bekletmek
Bir süngeri ya da lastik topu hafif bir şekilde sıkmak
Bazı insanlar anti-artrit eldivenleri sayesinde Osteoartrit’i kontrol altına almaktadır. Bu eldivenler ağrıyı ve şişliği azaltmak için tasarlanmış ve ellerin hareketliliğini kademeli olarak iyileştirmektedir.
Sağlıklı bir şekilde beslenmek
Uzmanlar, her yönüyle sağlıklı bir yeme alışkanlığını tavsiye eder. Tüketilmesi gereken yiyecekler bol miktarda taze meyve ve sebze, kepekli tahıllar ve yağsız etleri içermektedir. Ayrıca Osteoartrit gelişmesini önlemek için şekerden de uzak durmak gerekmektedir. Tüketilmesi gereken yiyecekler şunlardır:
Kırmızı ya da mor üzüm
Kırmızı soğan
Kırmızı elma
Çilek
Brokoli
Yapraklı yeşillikler
Kiraz
Erik
Turunçgiller
Flavonoidleri yüksek olan gıdalar yemek de Osteoartrit önlemeye yardımcı olabilir. Koyu renkli meyve ve sebzeler, vücuttaki iltihabı kontrol edebilen maddeler içermektedir.
Ameliyat olmak
Osteoartrit'niz sağlıklı yeme alışkanlığına, ilaçlara ve yaşam tarzı değişikliklerine rağmen yanıt vermiyorsa ve günlük aktivitelerin yapılmasını zorlaştırıyorsa cerrahi yöntemler başka bir seçenektir.
El artritinin cerrahi tedavileri, artritik eklemin kenarlarında bulunan kemiklerin kaynaşmasını ya da eklemlerin yeniden yapılanmasını içerir.
Füzyon, eklemlerin hareketini sınırlar; ağrı ve sertlikleri de azaltır. Yeniden yapılandırma, yıpranmış kıkırdakların değişmesi için vücudunuzun diğer bölgelerindeki yumuşak doku ya da diğer inert malzemelerinin kullanılmasıdır.
Özet
El artriti her geçen zaman gelişme gösteren bir hastalıktır. Bu, yavaş yavaş rahatsızlıkların başlamasına ve yıllar geçtikçe daha da kötüleşmesi anlamına gelir. Tedavisi yoktur, ancak bazı terapi çeşitleri ağrıların ve rahatsızlığın yönetilmesine yardımcı olabilir.
El artritinin erken edilmesi ve terapiye başlanması, Osteoartrit ile sağlıklı ve aktif bir yaşam sürdürmenin en önemli kaynağıdır.
Comentarios