Egzama Nedir? sorusuna bu yazımızda cevap verdik. Ayrıca egzama neden olur?, egzama belirtileri ve egzama tedavisine değindik.
Egzama; kaşıntıya, kızarıklığa, kurumuş ve tahriş olmuş cilde neden olan yaygın olarak görülen bir cilt rahatsızlığıdır. Ayrıca bu duruma atopik dermatit de denilmektedir.
Egzama çoğunlukla bebeklik ya da çocukluk döneminde ortaya çıksa da yetişkinlik evrelerinde de görülebilir. Yani egzama her yaş grubundaki kişilerde görülebilir.
Birden fazla egzama türü bulunmaktadır. Sahip olunan egzama türü, döküntülerin ne tür olacağına ve bu döküntülerin vücudun hangi bölgesinde meydana geldiğine göre değişiklik göstermektedir.
Egzama neden olur?
Egzamanın neden geliştiği tam olarak bilinmemektedir. Ancak uzmanlar, egzamanın aşırı aktif bağışıklık sistemine sahip olunmasından dolayı geliştiğini düşünmektedir.
Egzama, cildin tahriş olmasına neden olan kimyasal maddelerin kullanılmasından sonra da gelişebilir. Bu maddelerin kullanımından sonra alevlenmeler sonrasında bağışıklık sistemi aşırı tepkiler vermeye başlar.
Uzmanlar, egzama gelişen kişilerde filament toplayıcı protein olan filaggrin adı verilen proteinin yeterinde üretilmediğini de saptamıştır. Bu protein sayesinde cilt nemli ve sağlıklı kalmaktadır.
Egzama Tetikleyicileri
Ciltte birden fazla egzama semptomu görülmeye başlandığında egzama alevlenmeleri meydana gelmektedir. Araştırmalara göre, iç ve dış faktörler egzamanın alevlenmesine neden olabilmektedir.
Kokulu ürünler, temizleyici ve deterjanlarda bulunan kimyasallar, sigara içmek, yün gibi hassas ürünler, sentetik kumaşlar, polen, küf, fazla terlemek, ani sıcaklık değişiklikleri, fazla stres, yiyecek alerjileri, hayvan tüyü ve üst solunum yolu enfeksiyonları egzamaya neden olan yaygın tetikleyicilerdir.
Egzamanın Türleri
Aşağıdaki türlerden ayrıca birden fazla egzama türü bulunmaktadır.
Atopik dermatit. Genellikle kızarmış döküntülerle birlikte görülen; kuru kaşıntılardır. Bu tür egzamanın en sık görülen türüdür.
Kontakt dermatit türünde cildin tahriş olmasına ve alerjik reaksiyonlara neden olan bir maddeye maruz kalınmasından kaynaklanmaktadır.
Dishidrotik dermatit türü avuç içlerini, ayak tabanlarını ve parmakları etkilemektedir. Döküntü, kızarıklık, çatlak ve ağrılı kaşıntılar, pullu cilt lekeleri görülmektedir. Bu tür en çok kadınlarda görülmektedir.
Nummular dermatit, kızarmış, yuvarlak ve çok fazla kaşınan pullu lekeler olarak görülmektedir. Bacaklarda sık sık görülen bu tür genellikle kuru cilt ve cilt çatlamasından kaynaklanmaktadır.
Straz dermatit, genellikle bacaklarda görüldüğü gibi zayıf kan akışından kaynaklanmaktadır.
Egzama Belirtileri
Egzama da en çok kaşıntı, cilt kuruması, cildin pürüzlenmesi, iltihaplanma ve tahriş gibi semptomlar görülmektedir.
Egzama vücudun herhangi bir alanında görülebilir. Genellikle kollar, diz arkalar, dirsek içleri, kafa derisi ve yanaklarda ortaya çıkmaktadır. Egzama bulaşıcı bir hastalık değildir. Yaşın artmasıyla şiddeti giderek azalabilir.
Kahverengi ya da kırmızı deri alanları, yoğun kaşıntılar, aniden patlayabilen su keseleri, enfeksiyon belirtisi olan kabuklu ve sarımsı lekeler, cildin kalınlaşması ve ağrılı cilt gibi semptomlarda görülebilmektedir.
Bazı insanlarda semptomlar geceleri daha fazla şiddetlenir ve bu yüzden uyku uyumakta zorluk yaşanır. Egzamalı bölgeleri kaşımak cildin daha fazla tahrişine ve alevlenmesine neden olur. Bu durumun antibiyotiklerle tedavi edilmesi gerekebilmektedir.
Hafif geçmekte olan egzamalar cildin nemli tutulması ve tetikleyicilerden uzak durulmasıyla tedavi edilebilmektedir. Egzamanın reçetesiz satılan ilaçlara yanıt vermemesi, semptomların geceleri uyku uymakta zorluk yaşatması, cildin kabarması ya da yaralardan sıvı akması, cildin soyulması, cildin pullu hale gelmesi ya da semptomların günlük aktivitelerin yapılmasını zorlaştırdığı durumlarda doktor kontrolü gerekmektedir.
Egzama Tedavisi
Egzama nasıl geçer? sorusu egzama ile ilgili en sık sorulan sorulardan bir tanesidir. Bu bölümde bu soruya cevap verdik. Egzamanın farklı tedavi yöntemleri bulunmaktadır.
Uygulanması gereken tedavi türü, egzamanın türüne ve şiddetine göre değişiklik göstermektedir. Ayrıca birçok tedavinin de aynı anda uygulanması da iyileşmeye yardımcı olabilir.
İlaçlar
Oral olarak alınan reçetesiz satılan antihistaminik ilaçlar kaşıntıların azalmasına yardımcı olabilir. Bu ilaçlar histamin tarafından tetiklenmekte olan alerji reaksiyonların engellemesini sağlar. Ancak bu ilaçların kullanımı uyuşukluğa neden olduğu için uyumadan önce alınması tavsiye edilmektedir.
Setirizin, difenhidramin, loratadin ve feksofenadin içeren ilaçlar genellikle egzama tedavisinde kullanılmaktadır.
Steroid içerikli krem ve merhemler cildin pullanmasını ve kaşınmasını hafifletmektedir. Ancak bu krem ya da merhemlerin çok fazla kullanılması tahriş, vücudun solması ve cildin incelmesi gibi yan etkilere neden olabilmektedir.
Hidrokortizon gibi düşük seviyeli steroid bileşenler reçetesiz satılan ilaçların içeriğinde bulunmaktadır. Bu ilaçlar hafif egzamanın tedavi edilmesine yardımcı olmaktadır. Orta ya da şiddetli egzamalar için yüksek içerikli steroid ilaçlar doktorlar tarafından reçete edilmektedir.
Topikal hidrokortizonların tedaviye yanıt vermediği zamanlarda genellikle oral kortikosteroidler reçete edilmektedir. Reçete edilen bu oral kortikosteroidler kemik erimesi gibi ciddi yan etkilere neden olabilmektedir.
Enfeksiyonların tedavi edilmesi için doktorlar genellikle oral ya da topikal antibiyotiklerin kullanılmasını tavsiye etmektedir.
Immünosupresan ilaçları, bağışıklık sisteminin aşırı tepki vermesini önlemektedir. Bu ilaçlar reçetesiz olarak satılmamaktadır. Ayrıca bu ilaçlar egzamanın alevlenmesini engellemektedir. Böbrek hastalıkları, kanser, enfeksiyon ve yüksek tansiyon gibi yan etkilere sahiptir.
Terapiler
Işık terapisi ya da fototerapi, egzamanın neden olduğu tetikleyicilerin bağışıklık sistemindeki tepkilerinin önlenmesine yardımcı olmak için kullanılmaktadır. Bir sürü aşamadan oluşan bu tedavi türü, egzamanın azalmasına ve önlenmesine yardımcı olmaktadır. Ayrıca fototerapi sayesinde bakteriyel cilt enfeksiyonları da önlenmektedir.
Yaşam tarzında değişiklikler
Stres altında olmak semptomların tetiklenmesine ya da daha da kötüleşmesine neden olabilmektedir. Yoga yapmak, derin nefes egzersizleri, meditasyonlar, rahatlatıcı müzikler dinlemek, sıcak ya da ılık bir duş almak ve iyi bir uyku uyumak gibi yöntemler stresin azalmasına yardımcı olabilir.
Alternatif tedaviler
Alternatif tedavilerin uygulanması egzama semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilmektedir. Potansiyel yan etkilerden dolayı, alternatif takviyelere başvurmadan ya da egzersiz yapmadan önce mutlaka doktorunuzla iletişime geçmelisiniz. Hindistan cevizi, ayçiçeği, çuha ve hodan çiçeği yağları; akupunktur, aromaterapi; yeşil, siyah ya da oolong çayı, meditasyon ya da yoga gibi gevşeme teknikleri sık sık uygulanmakta olan alternatif tedavilerdir.
Egzama Teşhisi
Egzamanın teşhis edilmesi için uygulanan özel bir test bulunmamaktadır. Genellikle teşhis için doktorlar, semptomlar ve cildin incelenmesiyle durumu teşhis etmektedir. Bazı zamanlarda egzama tetikleyicilerinin tespit edilmesi için özel testler yapılabilir.
Yapılan bu özel testler, kontakt dermatit ile bağlantılı cilt alerjileri semptomlarını tetikleyen alerjenleri saptayabilmektedir.
Bu test esnasında, deriye bir yama alerjen sarılır. Alerjen tetikleyici bir madde olması durumunda ise cilt iltihaplanmaya ve tahriş olmaya başlar.
Egzama Risk Faktörleri
Egzamanın gelişme riskini arttıran bir sürü faktör bulunmaktadır.
Egzama, saman nezlesi ya da astımı olan çocuklarda ve bu rahatsızlıklara 30 yaşından önce sahip olan yetişkinlerde daha yaygın görülmektedir.
Egzaması olan ebeveynleri olan kişilerin de egzamaya yakalanma riski yüksek bir ihtimaldir.
Egzama Komplikasyonları
Egzama, aşağıdaki komplikasyonlar da dahil olmak üzere bir sürü komplikasyona neden olabilmektedir.
Uyku sorunları. Egzaması olan kişilerin uyumakta zorluk çekmesi ve uyku düzeninin bozulması görülebilir.
Cilt enfeksiyonları. Kaşıntılar yüzünden yaralar oluşması durumunda ciltte enfeksiyonlara neden olan bakteri ve virüsler birikebilir.
Astım ve saman nezlesi. Egzama, genellikle 12 yaşından küçük çocuklarda sık sık astım krizleri ya da saman nezlesine neden olabilir.
Kalın ve pullu cilt. Egzamalı bölgeyi kaşımak, cildin bir süre sonra kalınlaşmasına ve sertleşmesine neden olabilmektedir.
Ek egzama türleri. Genellikle, egzamanın bir türüne sahip olan kişilerde başka tür egzamalar da gelişebilmektedir.
Egzama nasıl önlenir?
Egzamaların artmasını önlemek için bir dizi yöntem bulunmaktadır. Alevlenmelerin azalmasını ya da önlenmesi için stresi azaltmaya çalışmak, cildi temiz tutmak, bilinen tetikleyicilerden uzak durmak, çok sıcak su ile banyo ya da duş almamak, cildin kuru kalmamasını sağlamak, boyasız ve kokusuz çamaşır ve makyaj ürünleri kullanmak, verilen ilacı reçetede belirtildiği şekilde kullanmak ve cildi çok fazla kaşımamak gibi yöntemler uygulanabilir.
Son Olarak
Egzamanın kesin sonuçlar veren bir tedavisi bulunmamaktadır. Uygulanan tedaviler sayesinde semptomlar etkili bir şekilde kontrol altına alınabilir. Ayrıca uygulanmaya başlayan tedavi, yaşam tarzında değişiklikler ve ilaçların bir birleşimi olabilir.
Bazı nadir durumlarda; egzama enfeksiyon, kötüleşen cilt ya da astım gibi komplikasyonlara neden olur. Bu yüzden uygulanan tedaviye bağlı kalmak gelişebilecek komplikasyonların önlenmesine yardımcı olmaktadır.
Egzamanın ilerlemesi ve tedavilerin yanıt vermemesi durumunda doktorla iletişime geçmek gerekir. Bu sayede tedaviye olumlu yanıt verebilecek yeni tedavilere başlanabilir.
Comments