Diyafram Fıtığı Nedir? Belirtileri, Teşhis ve Tedavi Yöntemleri hakkında bu yazımızda detaylı bilgilere yer verdik.
Diyafram fıtığı nedir?
Diyafram, karın ve göğüs boşluğu arasında kubbe şeklinde olan bir kas bariyeridir. Kalbi ve akciğerleri karın organlarından ayırmaktadır.
Diyafram fıtığı bir ya da daha fazla karın organının, diyaframdaki kusurlar nedeniyle göğse doğru hareket etmesinde ortaya çıkmaktadır. Bu tür kusur doğum sırasında ya da daha sonraki zamanlarda gelişebilmektedir. Acil tıbbi tedavi gerektirir. Düzeltilmesi için ameliyat yapılması zorunludur.
Diyafram fıtığının nedenleri nelerdir?
Konjenital diyafram hernisi (KDH), fetüsün oluştuğu zaman diyaframın anormal bir şekilde gelişmesinden kaynaklanmaktadır. Fetüs evresinde diyaframda olan bir kusur, karın organlarından bir ya da daha fazlasının göğse doğru hareket etmesine ve akciğerlerin bulunması gereken alanı işgal etmesine neden olmaktadır. Sonuç olarak, akciğerler düzgün bir şekilde gelişme göstermez. Çoğu durumda, bu rahatsızlık sadece bir akciğeri etkilemektedir.
Edinilmiş diyafram hernisi (EDH) genellikle künt ya da penetran bir yaralanmanın sonucunda oluşmaktadır. Trafik kazaları ve düşüşler künt yaralanmaların olmasına sebep olur. Penetran yaralanmalar genellikle bıçak ya da ateşli silah yaralanmalarından dolayı gelişmektedir. Karın ya da göğüs cerrahisi de kazara diyaframa zarar verebilmektedir. Nadir zamanlarda, diyafram fıtığı bilinen hiçbir nedenden dolayı ortaya çıkmazken şiddetli semptomlara neden olacak hale gelene kadar bir süre boyunca teşhis edilmeyebilir.
Diyafram fıtığı için risk faktörleri nelerdir?
Konjenital diyafram hernilerinin çoğu idiyopatik durumdur. İdiyotaik durumların nedeni bilinmemektedir. Çeşitli faktörlerin kombinasyonları sonucu gelişmekte olduğuna inanılmaktadır. Kromozomal ve genetik anormalliklerden dolayı çevresel maruziyetler ve beslenme sorunlarının hepsi bu fıtıkların oluşumunda rol oynamaktadır. Kalpteki anormal gelişim, gastrointestinal ya da genitoüriner sistem gibi diğer organ rahatsızlıklarından dolayı da ortaya çıkabilmektedir.
Aşağıdaki faktörler, edinilmiş diyafram fıtığı riskini arttırmaktadır:
Trafik kazası nedeniyle künt yaralanmalar
Göğüste ya da karında cerrahi prosedür sırasında hata yapmak
Diyafram bölgesini etkileyen düşüşler
Bıçaklanma yaraları
Ateşli silah yaraları
Diyafram fıtığı belirtileri nelerdir?
diyafram fıtığı ile semptomların büyüklüğüne, şiddetine, nedenine ve alakalı organlara bağlı olarak değişiklik göstermektedir.
Nefes almada zorluk
Nefes almak çok zoru bir durumdur. Konjenital diyafram hernisi, akciğerlerin anormal gelişiminden kaynaklanırken, Edinilmiş diyafram hernisi de akciğerlerin baskı altında olması nedeniyle düzgün çalışamadığında ortaya çıkar.
Taşipne (hızlı nefes alma)
Akciğerler, vücutta bulunan düşük oksijen seviyelerinden dolayı daha hızlı çalışarak oksijen eksikliğini telafi etmeye odaklanır.
Cildin mavi renk değişikliği
Vücut ciğerlerden yeterince oksijen sağlayamadığı zaman cildin morarması ya da mavileşmeye (siyanoz) başlamasına neden olabilir.
Taşikardi (hızlı kalp atış hızı)
Kalp, vücuda oksijenli kanın saplanması için normalden çok daha hızlı kan pompalar.
Azalmış ya da yok olmuş solunum sesleri
Bu belirtiler, bebekteki akciğerlerden birinin düzgün şekilde gelişememiş olması, Konjenital diyafram hernisi durumunda yaygın görülmektedir. Etkilenen ciğerdeki nefes sesleri duyulamayacak seviyede ya da çok zor duyulacak seviyede olmaktadır.
Göğüs bölgesinde bağırsak sesleri
Bu, bağırsakların göğüs boşluğuna doğru hareket etmesinde ortaya çıkmaktadır.
Daha az dolu karın
Palpasyonla (belirli bölgelere basılarak vücudun incelenmesi durumu) karın olması gerekenden daha küçük olabilir. Bunun nedeni ise karın organlarının göğüs boşluğuna doğru çıkmaya başlamasıdır.
Diyafram fıtığı nasıl teşhis edilir?
Doktorlar çoğu zamanlarda doğumda gelişebilen diyafram fıtığını bebek doğmadan önce teşhis edebilmektedir. Vakaların neredeyse yüzde 50’si, fetüsün ultrason muayeneleri sırasında ortaya çıkmaktadır. Rahim içinde ayrıca fazla miktarda amniyotik sıvı (fetüsü çevreleyen ve koruyan sıvı) bulunabilir.
Doğumdan sonra, fizik muayeneler esnasında aşağıdaki anormallikler ortaya çıkabilmektedir:
Anormal göğüs hareketlerinin olması
Nefes almada zorluk çekmek
Ciltte rengin maviye dönüşmesi (siyanoz)
Göğsün bir tarafında olan eksik nefes sesleri
Göğüsten bağırsak sesleri duymak
"Yarı boş" bir karın hissiyatı
Aşağıdaki testler genellikle bir Konjenital diyafram hernisinin ya da bir Edinilmiş diyafram hernisinin teşhis edilmesi için yeterli olmaktadır:
Röntgen
Ultrason taraması (göğüs ile karın boşluklarının ve içeriklerinin görüntülerini oluşturmak için ses dalgaları kullanılmaktadır)
BT taraması (karın organlarının doğrudan incelenmesini sağlamaktadır)
Arteriyel kan gazı testi (doğrudan bir arter damardan kan alır; oksijen, karbon dioksit ve asitlik ya da pH seviyesi için testler yapmaktadır)
MRG (özellikle fetüsteki organların daha detaylı değerlendirilmesi için uygulanır)
Diyafram fıtığı nasıl tedavi edilmektedir?
Hem konjenital hem de edinilmiş diyafram hernileri genellikle acil olarak ameliyat gerektirmektedir. Karın organlarını göğüsten çekmek ve tekrar karına yerleştirmek için ameliyat yapılması gerekmektedir. Cerrah daha sonra diyaframı onarmaya başlar.
Konjenital diyafram hernisi ile doktorlar, bebek doğduktan sonraki ilk 48 ila 72 saat içinde ameliyat yapmak zorundadırlar. Acil durumlarda ameliyat daha erken gerçekleşebilir ya da ertelenebilir. Her vakada durumlar farklılık göstermektedir. İlk olarak, bebeği stabilize etmek ve oksijen seviyelerini arttırmak gerekir. Bebeği stabilize etmek ve nefes almasına yardımcı olmak için çeşitli ilaçlar ve yöntemler kullanılmaktadır. Bu bebeklere en uygun şekillerde, son derece konusunda uzmanlar tarafından Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesi (YYBÜ) bulunan bir merkezde bakılmaktadır. Bebek stabilize olduğu zaman, ameliyat yapılır.
Edinilmiş diyafram hernisi ile hastanın ilk olarak ameliyattan önce stabilize edilmesi gerekmektedir. Çoğu Edinilmiş diyafram hernisi vakası yaralanmaya bağlı olduğu için iç kanama gibi başka komplikasyonlar da gelişebilmektedir. Bu nedenden dolayı ameliyat mümkün olan en kısa sürede yapılmalıdır.
Diyafram fıtığı nasıl önlenebilir?
Şu anda, Konjenital diyafram hernisinin önlemenin bilinen bir yolu bulunmamaktadır. Hamilelik sırasında erken ve düzenli olan doğum öncesi bakım, sorunun doğumdan önce tespit edilmesine yardımcı olmak için önem arz etmektedir. Bu erken teşhis; doğum öncesi, sırası ve sonrasında uygun yöntemlere ve bakıma izin vermektedir.
Edinilmiş diyafram hernisinden uzak durmanıza yardımcı olabilecek bazı temel önleyici tedbirler bulunmaktadır. Bu tedbirler şunlardan oluşabilir:
Güvenli sürüş ve her zaman emniyet kemeri takma.
Aşırı ağır sporlar gibi göğüste ya da karında ciddi künt yaralanmalara yatkın hale getiren faaliyetlerden uzak durmak.
Alkolü azaltmak ve sınır koymak; sizi kazalara daha yatkınlaştıracak hale getiren uyuşturucu kullanımından kaçınmak.
Bıçak ve makas gibi keskin nesnelerin kullanımı sırasında dikkat etmek.
Diyafram fıtığı için sonuç nedir?
Konjenital diyafram hernisinin sonucu, akciğerlerin ne kadar hasar gördüğüne ve diğer organların ne kadar etkilendiğine göre değişiklik göstermektedir. Yapılan mevcut araştırmalara göre, konjenital diyafram fıtıkları için genel sağ kalım oranı yüzde 70-90 arasında değişiklik göstermektedir.
Edinilmiş diyafram hernisinin hayatta kalma oranı; yaralanmanın türüne, hastanın yaşına ve bireyin genel sağlığının yanı sıra kitlelerin boyutuna ve ilgili diğer organlara bağlı olarak fıtığın ciddiyeti belirlenmektedir.
Opmerkingen