top of page

Bipolar ve Borderline Birlikte Olabilir Mi?

Bipolar bozukluk ve borderline kişilik bozukluğu birlikte olabilir mi? sorularına bu yazımızda cevap verdik. Daha fazla bilgi edinmek için okuyun!

Bipolar bozukluk ve borderline


Bipolar bozukluk, anlık ve yüksek şiddette duygu durum değişikliklerini kapsayan bir spektrumdur. Bu değişimler kendisini mani veya hipomani olarak gösterebileceği gibi, depresyon olarak da ortaya çıkabilir. Diğer yandan, borderline kişilik bozukluğu tutarsız davranışlar, fonksiyon bozuklukları, duygu durum değişimleri belirtilerini gösterir.


Borderline kişilik bozukluğu ve bipolar bozukluğun pek çok semptomu, özellikle sık sık mani nöbetleriyle bilinen birinci tip bipolar bozukluk ile örtüşür. Ortak semptomlar aşağıdaki gibi listelenebilir;


  • Aşırı duygusal tepkiler

  • Anlık ve sezgisel hareketler

  • İntihara meyletme


Bazı uzmanlar borderline kişilik bozukluğunu bipolar bozukluk spektrumunun bir alt kolu olarak görse de, bu iki durum birbirinden farklı iki tıbbi tanı olarak kullanılır. Yapılan bir araştırmaya göre, ikinci tip bipolar tanısı konmuş bireylerin %20’sine aynı zamanda borderline kişilik bozukluğu tanısı da konmuştur. Birinci tip bipolar tanısı olan kişilerde ise bu oran yaklaşık olarak %10’dur.

İki Bozukluk Aynı Anda Görülüyorsa Hangi Belirtiler Gözlenir?


Borderline kişilik bozukluğu ve bipolar bozukluğu birlikte yaşayan bireyler, ikisi için de ayrı semptomlar gösterir.


Bipolar bozukluğa özel semptomlar;


  • Aşırı duygusallığa sebep veren mani nöbetleri

  • Karışık nöbet olarak bilinen, mani döneminde ortaya çıkan ani depresif haller

  • Uyku sıklığı ve kalitesinde yaşanan büyük değişimler


Borderline kişilik bozukluğuna özel semptomlar;


  • Aile ve iş ortamına bağlı stres sonucu günlük duygu durum değişimleri

  • Duyguları kontrol etme zorluğuna bağlı yaşanılan yoğun ikili ilişkiler

  • Kendini kesme, yakma, vurma ya da sakatlama çabaları

  • Aşırı sıkılganlık ve boşluk hissiyatı

  • Çoğu zaman utanma ve suçlulukla biten kontrol edilemez öfke nöbetleri

Çifte Tanı Nasıl Konur?



Çifte tanı konmuş bireylerin çoğunluğunda borderline kişilik bozukluğu ya da bipolar bozukluk daha önce fark edilir ve yalnızca tek bir durum için teşhis konur. Bunun sebebi, semptomların büyük ölçüde örtüşmesi ya da birinin semptomlarının diğerini gizlemesidir.


Borderline kişilik bozukluğunu saptamak daha zor olduğu için, genellikle bu bireylere önce bipolar bozukluk teşhisi konur. Tedavi sürecinde belirginleşen yeni semptomlarla kişide hem borderline kişilik bozukluğu hem de bipolar bozukluk olduğu saptanır.


Eğer bu iki durumdan biri ya da ikisi için birden semptom gösteriyorsanız, detaylı incelemelerle tanı netleştirilebilir. Bu incelemelerde akıl sağlığı geçmişiniz detaylı olarak masaya yatırılır. Bu sayede, bipolar bozukluk ve borderline kişilik bozukluğu tanıları birbirinden ayrıştırılır. Bu iki durum da aynı aile ortamında daha sık görüldüğünden, ailenizde tanı konmuş bir birey varsa, siz de risk grubunda sayılırsınız.


Bipolar Bozukluk ve Borderline Kişilik Bozukluğu Birlikte Nasıl Tedavi Edilir?


Borderline kişilik bozukluğu ve bipolar bozukluk tanısı konmuş bireylere, bu durumlar için ayrı ayrı tedavi uygulanır.


Bipolar bozukluk tedavisi;


  • İlaç tedavisi: Duygu durum düzenleyicileri, antipsikoz ilaçlar, antidepresanlar ve anti-anksiyete ilaçlarıyla uygulanır.

  • Psikoterapi: Konuşma, aile ve grup tedavilerini içeren tedavi seçeneğidir.

  • Alternatif tedaviler: Elektrokonvülsif terapi

  • Uyku Meditasyonları: Eğer insomnia görülüyorsa uyku ilaçları reçete edilebilir.


Borderline kişilik bozukluğu konuşma terapileriyle tedavi edilir, ayrıca:


  • Bilişsel davranış terapileri

  • Diyalektik davranış terapileri

  • Şema terapileri

  • Duygusal tahmin edilebilirlik ve problem çözme egzersizleri



Uzmanlar, borderline kişilik bozukluğu tanısı konmuş bireylere birincil tedavi olarak ilaç verilmesini, bazı vakalarda semptomları ağırlaştırdığı ve intihara yatkınlığı artırdığı için tavsiye etmiyorlar. Fakat, ani duygu durum değişikliği ya da depresyon gibi belirtiler için zaman zaman ilaç tedavisine başvurulabiliyor.


Her iki durum için de kısa süreli hastane yatışı gerektiren tedaviler uygulanabilir. Mani döneminde yaşanan ani duygu durum değişimleri borderline kişilik bozukluğu ile birlikte ciddi intihar düşüncelerine hatta aksiyonlarına sebep olabilir.


Çifte tanı konmuş bireylerin alkol kullanımından kaçınması önerilir. Madde kullanımı ve alkol, semptomların daha ağır seyretmesine yol açar.

İntihardan Kaçınma


Eğer çevrenizde kendisine veya başkasına zarar veren ya da zarar verme ihtimalinin bulunduğu durumlarda;


  • 112’yi arayarak yardım talep edin

  • Yardım gelene kadar kişinin yanından ayrılmayın

  • Silah, bıçak ya da ilaçlar gibi zarar verme maksadıyla kullanılabilecek her şeyi ortamdan uzaklaştırın

  • Dinlemeye özen gösterin, fakat tartışmaya girmeyin ve sesinizi yükseltmeyin


Bipolar bozukluk ve borderline kişilik bozukluğu tanıları konmuş bireyler çok ağır semptomlar gösterebilirler. Semptomların ağırlaşması durumunda geçici olarak hastane ortamında tedavisine devam edilmelidir. Bazı durumlarda ise bu semptomlar kişinin günlük hayatına ve rutinlerine zarar vermediği için terapilerle bu bozukluklar kontrol altına alınabilir.


Borderline kişilik bozukluğu da bipolar bozukluk da uzun süreli ve hatta kalıcı medikal durumlardır. Bu sebeple hazırlanan ve uygulanan tedavi planı çok önemlidir. Doktorunuzla sürekli olarak iletişim halinde bulunmak, semptomlarınızı tedavilerin seyrine göre değerlendirmek ve şekillendirmek atılabilecek en önemli adımlardır. Eğer tedavilerin ya da terapilerin beklendiği gibi fayda göstermediğini düşünüyorsanız, profesyonel yardım alarak yeni bir tedavi planı oluşturmalısınız.

Kaynaklar

Comments

bottom of page