Ağız Kanseri Belirtileri, Evreleri ve Tedavisi

Ağız kanseri, boğaz ya da ağız dokularında gelişen kanserdir. Bu kanser ağız, dil ve dudakta bulunan skuamöz hücrelerinde gelişir.

Ağız kanseri boyundaki lenf bezlerini etkilediği zaman keşfedilir. Erken teşhis, ağız kanserinden kurtulmak için çok önemlidir.

Ağız kanseri türleri

Ağız kanserleri şunları etkiler:

Dudaklar
Dil
Yanağın iç tarafı
Diş etleri
Ağız zemini
Sert ve yumuşak damak

Genellikle diş hekimi ağız kanseri belirtilerini fark eden ilk sağlık hizmeti sağlayıcısıdır. Yılda bir kere diş muayenesi yaptırmak, ağız sağlığınız hakkında bilgi edinmek için önemlidir.

Ağız kanseri gelişimine neden olan risk faktörleri

Ağız kanseri için en büyük risk faktörü tütün kullanılmasıdır. Sigara, puro, pipo ve tütün çiğnemek buna örnektir.

Fazla miktarda alkol ve tütünü aynı anda tüketen kişilerde ağız kanseri gelişme olasılığı daha fazladır.

Diğer risk faktörleri şunları içerir:

Insan papilloma virüsü (HPV) enfeksiyonu
Güneşe çok fazla maruz kalma
Daha önce geçirilen ağız kanseri
Ailede oral veya diğer kanser türleri geçmişi
Zayıf bağışıklık sistemi
Zayıf beslenme
Genetik sendromlar
Erkek olmak

Erkekler kadınlar göre iki kat daha fazla ağız kanserine yakalanmaktadır.

Ağız kanseri belirtileri nelerdir?

Ağız kanseri belirtileri şunları içerir:

Dudağınızda veya ağzınızda iyileşmeyen yaralar
Ağzınızın herhangi bir yerinde bir kitle oluşması
Ağzınızdan kan gelmesi
Gevşek dişler
Ağrı veya yutma zorluğu
Takma diş takmakta sorun yaşamak
Boynunda yumru oluşması
Geçmeyen kulak ağrısı
Dramatik kilo kaybı
Alt dudak, yüz, boyun veya çene uyuşması
Ağzınızda veya dudaklarınızda beyaz, kırmızı lekeler oluşması
Boğaz ağrısı
Çene ağrısı veya sertliği
Dil ağrısı

Boğaz ve kulak ağrısı gibi semptomlar başka koşullardan dolayı oluşabilir. Bu belirtilerden herhangi birini fark ettiğiniz zaman, özellikle geçmiyorsa ve daha fazla belirti varsa mümkün olan kısa sürede doktorunuzla iletişime geçmeniz gerekmektedir.

Ağız kanseri nasıl teşhis edilir?

İlk olarak, doktorunuz fizik muayene testi uygulayacaktır. Bu test çene ve damak, boğaz arkası, dil ile yanakları ve son olarak boğazınızda oluşan lenf düğümlerinin incelenmesini içerir. Doktorunuz belirtilerin nedeninden emin değilse KBB uzmanına sevk edebilir.

Testler sonucunda tümör, büyüme ya da şüpheli bir lezyon ortaya çıkarsa, fırça ya da doku biyopsisi yapılır. Fırça biyopsisi, küçük bir fırçanın dokuya sürülmesi sonucu alınan sürüntünün incelenmesidir. Doku biyopsisi ise doku parçasından bir parça alınmasıyla yapılan bir testtir.

Ayrıca doktorunuz aşağıdaki testlerden birkaçını uygulayabilir:

Kanser hücrelerinin çene, göğüs veya akciğerlere yayılıp yayılmadığını görmek için röntgen filmi istemesi
Ağız, boğaz, boyundaki, akciğerdeki veya vücudun herhangi bir yerindeki tümörü ortaya çıkarmak için bir BT taraması
Kanserin lenf düğümlerine veya diğer organlara yayılıp yayılmadığını belirlemek için bir PET taraması
Baş ve boyunun daha doğru görüntüsünü incelemek ve kanserin kapsamını, evresini belirlemek için yapılan MRI taraması
Burun pasajlarını, sinüsleri, iç boğazı, nefes borusunu ve trakeayı incelemek için bir endoskopi yapmak

Ağız kanserinin evreleri nelerdir?

Ağız kanserinin dört evresi vardır.

Evre 1: Tümör 2 cm veya daha küçüktür. Kanser, lenf bezlerine yayılmamıştır.
Evre 2: Tümör 2-4 cm arasındadır ve kanser hücreleri lenf bezlerine henüz yayılmamıştır.
Evre 3: Tümör 4 cm'den büyüktür ve lenf bezlerine yayılıp yayılmadığı net değildir.
Evre 4: Tümörler herhangi bir boyuttadır ve kanser hücreleri yakındaki dokulara, lenf düğümlerine veya vücudun diğer bölümlerine yayılmıştır. Tümörler büyümüştür ve çevre doku ve lenflere yayılmıştır.

Araştırmalara göre, ağız kanseri için beş yıllık sağkalım oranları aşağıdaki gibidir:

Lokalize kanser için (yayılmayan) %83
Etraftaki lenf düğümlerine yayılan kanser için yüzde 64
Vücudun diğer bölgelerine yayılan kanser için yüzde 38

Tanı ne kadar erken teşhis edilirse, tedaviden sonra hayatta kalma olasılığı o kadar yüksek olur.

Ağız kanseri tedavisi

Ağız kanseri tedavisi, tanı anındaki kanserin türüne ve evresine bağlı olarak değişiklik gösterir.

Ameliyat

Erken evrelerin tedavisi için yapılan ameliyatlarda tümör ve kanserli lenf düğümlerinin alınması amaçlanır.

Radyasyon tedavisi

Radyasyon tedavisi iki ile sekiz hafta boyunca haftada 5 gün, gün içinde de 2 kere uygulanan radyasyon ışınlarının bulunduğu tedavidir.

Kemoterapi

Kemoterapi, kanser hücrelerinin işlevini etkileyen ilaçlarla uygulanan vbir tedavi yöntemidir. İlaç oral ya da intravenöz yoldan verilir. Bazı durumlarda kemoterapi için hastaneye yatış gerekebilir.

Hedefe yönelik tedavi

Hedefe yönelik tedavi, başka bir tedavi yöntemidir. Kanserin hem erken hem de ileri evrelerinde etkisini gösterir. Hedefe yönelik tedavi ilaçları, kanser hücreleri üzerindeki spesifik hücrelere bağlanır ve büyümelerine müdahale eder.

Beslenme

Beslenme ağız kanseri tedavinizin önemli bir parçasıdır. Birçok tedavi yemek yemeyi ve yutmayı zorlaştırır; acı verir, iştahsızlık ve kilo kaybına neden olur.

Ağzı sağlıklı tutmak

Son olarak, kanser tedavileri sırasında ağzı sağlıklı tutmak tedavinin çok önemli bir parçasıdır. Ağzınızı nemli, dişlerinizi ve diş etlerinizin temiz olduğundan emin olun.

Ağız kanseri tedavisi ve iyileşme süreci

Her tedavi türünün kendine has iyileşme şekli vardır. Ameliyat sonrası semptomlar ağrılı ve şişli olabilir.

Büyük tümörlerin alınması durumunda, çiğneme, yutma ve konuşma yeteneğiniz etkilenebilir. Ameliyat sırasında zarar gören kemik ve dokular için rekonstrüktif tedavi uygulanır.

Radyasyon tedavisinin vücut üzerinde olumsuz etkileri olabilir. Radyasyonun yan etkilerinden bazıları şunlardır:

Boğaz ağrısı
Ağız kuruluğu ve tükürük bezi fonksiyonunun kaybı
Diş çürüğü
Mide bulantısı ve kusma
Ağrılı ya da kanayan diş etleri
Cilt ve ağız enfeksiyonları
Çene sertliği ve ağrı
Takma diş takma sorunları
Tükenmişlik hissi
Tat ve koku alma yeteneğinizde azalma
Kuruluk ve yanma dahil cildinizdeki oluşan değişiklikler
Kilo kaybı
Tiroid değişiklikleri

Kemoterapi ilaçları hızla büyüyen kanserli olmayan hücreler için toksik olabilir. Bu, aşağıdaki gibi yan etkilere neden olabilir:

Saç kaybı
Ağrılı ağız ve diş etleri
Ağızda kanama oluşması
Şiddetli anemi
Zayıflık
Iştahsızlık
Mide bulantısı
Kusma
Ishal
Ağız ve dudak yaraları
Ellerde ve ayaklarda uyuşma

Hedefe yönelik tedavilerden iyileşme genellikle minimum seviyelerdedir. Bu tedavinin yan etkileri şunları içerebilir:

Ateş
Baş ağrısı
Kusma
Ishal
Alerjik reaksiyon
Deri döküntüleri

Bu tedavilerin yan etkileri olsa da kanseri yenmek için önemlidir. Doktorunuz yan etkileri anlatacak ve tedavi seçeneklerinin pozitif ve negatif yönlerini öğreneceksiniz.

Ağız kanseri tedavisi sonrası rekonstrüksiyon ve rehabilitasyon

Yapılan tedaviler sonrası yemek yemeye ve konuşmaya yardımcı olmak için büyük olasıklıkla rekonstrüktif tedaviye ve rehabilitasyona gerek duyacaksınız.

Rekonstrüksiyon, ağız ve yüzdeki eksik doku ve kemikleri onarmak için diş implantları ya da greftler içerir. Eksik kemik ve doku yerine yapay damaklar da kullanılabilir.

İlerlemiş kanser vakaları için rehabilitasyon gerekli olabilir. Ameliyattan çıktığınız andan itibaren tamamen iyileşinceye kadar konuşma terapisi sağlanabilir.

Özet

Ağız kanserlerinin riski, tanı anındaki spesifik tipine ve evresine bağlıdır. Ek olarak sağlığınız, yaşınız gibi etkenler tedaviye verdiğiniz yanıtlara bağlıdır. Erken tedavi önemlidir. Çünkü 1. ve 2. evre kanserlerinin tedavisinde olumlu sonuçlar alma şansı daha yüksektir.

İyileştikten sonra doktorunuz durumunuzu kontrol etmek için sık sık kontrol yaptırmanızı isteyecektir. Bu kontroller fizik muayeneler, kan testleri, x-ışınları gibi testlerden oluşur.