Ayak mantarı nedir? sorusuna bu yazımızda detaylı cevap verdik. Ayrıca ayak mantarı neden olur? ve ayak mantarı tedavisi konularını da ele aldık.
Ayak Mantarı Nedir?
Tinea pedis olarak da bilinen ayak mantarı, ayak derisinde görülen bulaşıcı bir mantar enfeksiyonudur. Ayaklarda görüldüğü gibi ellerde de görülebilir. Mantar enfeksiyonunun çoğunlukla sporcularda görülmesinden dolayı atlet ayağı olarak adlandırılmaktadır ve yaygın bir deri hastalığıdır.
Ayak mantarı enfeksiyonu ciddi bir durum değildir. Tedavisi zordur. Zayıf bağışıklık sistemine ya da şeker hastalığına sahipseniz ve ayak mantarından da şüpheleniyorsanız acilen doktorunuzla iletişime geçmelisiniz.
Ayak Mantarı Neden Olur?
Ayak mantarı, tinea mantarının ayaklarda gelişmesinden kaynaklanır. Mantarlar, mantarın bulaştığı yüzeye dokunmaktan ya da enfekte bir kişiyle doğrudan temas etmek yoluyla kapılır. Mantar nemli ve sıcak ortamlarda gelişmektedir. Duş, soyunma odası zemini ve yüzme havuzlarında mantar enfeksiyonu kapmanız yüksek ihtimaldir.
Ayak Mantarı Kimlerde Olur?
Herkeste ayak mantarı görülebilir. Ancak bazı durumlar mantar enfeksiyonunu kapma riskini arttırmaktadır. Halka açık yerlerde çıplak ayakla dolaşmak, enfekte kişilerle ayakkabı, çorap ya da havlu paylaşmak, ayakların uzun süre ıslak kalması, ayakların nemli olması, sıkı ayakkabılar giymek, ayakta tırnak ya da cilt yaralanması olması ayak mantarına yakalanma riskini arttırabilir. Ayak mantarı tırnaklarda görülebilmesi sebebiyle ayak tırnak mantarı olarak adlandırılabilir.
Ayak Mantarı Belirtileri
Ayak parmakları arasında ya da ayak tabanı arasında batma, yanma ve kaşıntı; ayaklarda kaşıntı nedeni olan kabarcıklar, ayak parmakları arasında ve tabanında çatlama ve bu derileri soyma, ayakların ya da tabanın yan taraflarında cilt kuruluğu, ayaklarda ham nem, ufalanan kalın ya da renksiz ayak tırnakları ve tırnak yatağından kopmaya başlayan ayak tırnağı gibi semptomlar ayak mantarı enfensiyonunda görülmektedir.
Ayak Mantarı Teşhisi
Ayak mantarı, semptomlarla ya da cilt testiyle teşhis edilmektedir. Genellikle semptomlar teşhis için yardımcı olsa da cilt testi semptomların mantar enfeksiyonuna neden olduğundan emin olunmaması durumunda yapılır.
Deri lezyonu potasyum hidroksit muayenesi, ayak mantarı için yaygın olarak kullanılan bir testtir. Enfekte olan deriden bir parça örnek alınır ve potasyum hidroksit bulunan kaba koyar. Potasyum hidroksit, normal hücreleri yok ederken mantar hücrelerine etki edemez. Bu test mikroskop altında kolayca yapılabilir.
Ayak Mantarı Tedavisi
Ayak mantarı çoğu zaman reçetesiz olarak satılan ve mantar tedavisinde kullanılan topikal antifungal ilaçlarla tedavi edilmektedir. Reçetesiz satılan ilaçlar enfeksiyona etki etmediği zaman oral ya da topikal, yüksek dozda mantar önleyici ilaç reçete edilmektedir. Ayrıca enfeksiyonun temiz tutulması içinde bazı yöntemlerin uygulanmasını önerir.
Reçetesiz satılan ilaçlar
Terbinafin, mikonazol, klotrimazol, butenafin ya da tolnaftat gibi reçetesiz satılan antifungal ilaçlar enfeksiyon için kullanılabilir.
Reçeteli satılan ilaçlar
Topikal ve yüksek dozda klotrimazol ya da mikonazol; itrakonazol, flukonazol, terbinafin gibi ilaçlar, ağrılı iltihabın azalması için topikal steroid ilaçlar ve bakteriyel enfeksiyonun gelişmesi durumunda oral antibiyotikler ayak mantarı enfeksiyonu ile reçete edilebilecek ilaçlardır.
Evde bakım
Kabarcıkların artmaması ve kuruması için ayakların tuzlu su ya da seyreltilmiş sirkeyle yıkanması, doktorlar tarafından tavsiye edilmektedir.
Alternatif tedaviler
Çağ ağacı yağı, ayak mantarı enfeksiyonunun azalması için alternatif tedavi olarak kullanılmaktadır. 2002 yılında yapılan araştırmada, yüzde 50 çağ ağacı yağı çözeltisi araştırmasına katılan kişilerin yüzde 64’ünde etkili sonuçlar edilmiştir.
Bu tedaviyi uygulamadan önce çağ ağacı yağının enfeksiyon için kullanılıp kullanılmayacağını öğrenmek için doktora danışın. Çünkü çay ağacı yağı kullanmak bazı kişilerde kontakt dermatite neden olmaktadır.
Komplikasyonları Nelerdir?
Bazı durumlarda ayak mantarının komplikasyonları gelişebilir. Mantardan dolayı ayaklarda ve ellerde oluşan kabarcıklar, Alerjik reaksiyona neden olabilmektedir. Bu durum hafif komplikasyon olarak kabul edilir. Mantar enfeksiyonu tedavi edilse bile sonradan alerjik reaksiyonlar tekrardan nüksedebilir.
İkinci bakteri enfeksiyonlarının gelişmesi durumunda daha ciddi komplikasyonlar oluşabilmektedir. Mantarlı enfeksiyonlarda ayaklar şişebilir, sıcak ve ağrılı olabilir. Drenaj, yüksek ateş ve pus bakteri enfeksiyonlarının ek semptomlarıdır.
Bakteriden kaynaklanan enfeksiyonlar lef sistemine de yayılabilir. Cilt enfeksiyonları, lenf düğümlerinin ya da lenfatik sistemin enfeksiyonlarına neden olabilir.
Uzun vadeli görünüm
Sporcu ayak enfeksiyonları şiddetli ya da hafif geçmektedir. Bazı insanlarda enfeksiyonlar hızlı iyileşse de bazı insanlarda ise enfeksiyonun geçmesi biraz süre alır. Ayak mantarı enfeksiyonuna en iyi faydayı ise antifungal tedavi sağlamaktadır. Bununla birlikte, bazı zamanlarda mantar enfeksiyonlarının iyileştirilmesi zor bir durumdur. Ayak mantarının nüksetmemesi için mantar önleyici ilaçlar uzun süreler boyunca kullanılabilir.
Nasıl önlenebilir?
Ayakların her gün su ve sabunla yıkanması, yıkanma sonrası iyi bir şekilde kurutulması; çorap, havlu ve nevresimlerin 60 derece ve daha yüksek sıcaklıklarda yıkanması, ayakların dezenfektan mendillerle temizlenmesi, ayaklara her gün mantar önleyici tozların dökülmesi, çorap ve ayakkabıların başkalarıyla paylaşılmaması, halka açık yüzme alanları gibi yerlerde terlik kullanılması, yün ya da pamuk gibi nefes alan çorapların giyilmesi, ayakların terlemesi durumunda çorapların değiştirilmesi, evdeyken yalın ayak dolaşarak ayağın havalandırılması, nefes alabilen ayakkabıların kullanılması ve ayakkabıların nemli kalmaması için iyice kuruduktan sonra giyilmesi gibi yöntemler sporcu ayak enfeksiyonunu önlemeye yardımcı olabilir.
Kaynaklar
ARADIĞINIZ CEVABI BULAMADINIZ MI? SORUN, CEVAPLAYALIM!
Comentarios