Anevrizma Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Anevrizma nedir?

Herhangi bir arter duvarı zayıflar ve anormal derece şişkinliğe neden olursa anevrizma meydana gelir.

Arterler kanı kalpten vücuda taşıyan kan damarıdır. Diğer damarlar ise kirli kanı kalbe ve akciğere taşır. Arter duvarı zayıflar ve şişkinlik yaşanırsa iç kanamaya neden olur. Vücudunuzun herhangi bir yerinde anevrizma gelişebilirken en yaygın yerler ise bunlardır:

Beyin. Beyinde oluşan anevrizmalar beyin anevrizması denir. Bunlar genellikle beynin derinliklerinde oluşur. Herhangi bir semptom göstermezler. Bir anevrizmanızın olduğunu bile bilmiyor olabilirsiniz. Beyin anevrizmaları insanların %3-5’inde görülür.
Aort. Göğüs boşluğunda oluşan anevrizmalar torasik aort anevrizması denir. Abdominal aort anevrizması en sık görülen türdür. Nadiren artiyel hasar hem göğsü hemde karnı etkiler.

Aort vücuttaki en büyük kan damarıdır. Kalbin sol ventrikülünde başlar ve her iki bacak boyunca ilerler. Aort, arteriyel anevrizmaların genellikle gerçekleştiği bölgedir.

Bir anevrizmanın oluşabileceği diğer daha yaygın alanlar şunları içerir:

Bacaklar
Dalak
Dizinizin arkası
Bağırsaklar

Araştırmalara göre her yıl yaklaşık 130.00 kişinin ölümünden aort anevrizması sorumludur.

Anevrizmaya ne sebep olur?

Bir anevrizmanın kesin nedeni belirsiz olsa da bazı faktörler anevrizma oluşmasına katkıda bulunur.

Örneğin arterlerdeki hasarlı dokular anevrizmaya neden olabilir. Yağ birikintileri gibi tıkanıklıklar da arterlere zarar verebilir. Bu birikintiler kanın yağ birikimini geçmek için gerekenden daha fazla efor sarf etmesi için kalbi zorlar. Artan basınçtan kaynaklanan ek stresler artere zarar verir.

Anevrizma ve aterosklerotik hastalık

Aterosklerotik hastalık da anevrizmaya yol açar. Aterosklerotik hastalığı olan kişilerin atardamarlarında bir çeşit plak birikimi oluşur. Plak, arterlere zarar veren ve kanın akmasını engelleyen kolesterol, yağ ve diğer maddelerden oluşan sert bir maddedir.

Anevrizma ve yüksek tansiyon

Yüksek tansiyon anevrizmaya neden olabilir. Damarlarınızdan geçen kanın gücü, atardamar duvarlarınıza ne kadar baskı uyguladığıyla ölçülür. Basınç normal hızın üzerine çıkarsa, kan damarlarını büyütebilir de zayıflatabilir de.

Bir yetişkin için kan basıncı, 120/80 mm Hg veya milimetre cıvada veya altında olmalıdır.

Önemli ölçüde yüksek kan basıncı, kalp, kan damarı ve dolaşım sorunları riskini arttırır. Bununla birlikte, yüksek tansiyon, sizi anevrizma riskine sokmaz.

Anevrizmanın diğer risk faktörleri

Sizi etkileyebilecek anevrizma türleri, belirli risk faktörlerine bağlıdır. Erkeklerin anevrizmaya sahip olma olasılığı kadınlara göre daha fazladır. 65 yaş ve üstü kişiler de daha yüksek risk altındadır. Diğer faktörler şunları içerebilir:

Yağlar ve kolesterol açısından yüksek diyetler
Kalp hastalığı ve kalp krizi dahil olmak üzere genetik bir durum
Sigara içmek
Obezite
Dalak anevrizması olma riskinizi artırabilecek hamilelik

Kalp krizi hakkında daha detaylı bilgi edinmek için yazımızı okuyabilirsiniz!

Anevrizma Belirtileri nelerdir?

Anevrizmanın belirtileri bölgeye ve türüne göre farklılık gösterir. Vücutta veya beyinde meydana gelen anevrizmalar genellikle arter duvarı yırtılana kadar semptom göstermez.

Rüptüre anevrizma belirtileri

Vücudun yüzeyine yakın oluşan anevrizmalar şişlik ve ağrı belirtileri gösterir. Büyük bir kitle de gelişebilirken rüptüre anevrizmanın semptomları, konumuna göre değişkenlik gösterir.

Beyin kanaması

Beyinde yırtılmış bir anevrizmanın belirtileri ani ve dayanılmaz bir baş ağrısı ile başlar. Diğer semptomlar şunları içerebilir:

Çift görme gibi görme sorunları
Işığa duyarlılık
Mide bulantısı ve kusma
Bilinç kaybı

Aort anevrizması

Aort anevrizmasının semptomları göğüste mi yoksa karında mı oluştuğuna göre değişir.

Torasik aort anevrizması yırtıldığında, semptomlar şunları içerebilir:

Ani ve şiddetli göğüs ağrısı
Ani sırt ağrısı
Kan basıncında önemli düşüş
Uzuvlarda uyuşma

Patlayan bir abdominal aort anevrizması aşağıdaki semptomlara neden olabilir:

Karında veya belde ani ve şiddetli ağrı
Hızlı kalp atış hızı
Baş dönmesi veya tansiyon düşmesi
Nefes darlığı
Soğuk ter atma

Acil Müdahale İçin Ne yapılması gerekir?

Acil yardım almazsanız anevrizmadan kaynaklanan ciddi komplikasyonlar ölümle sonuçlanabilir. Aşağıdaki belirtilerle karşılaşırsanız 112’yi arayın veya birinden sizi en yakın hastaneye götürmesini isteyin:

Kanama
Artan kalp hızı
Nefes darlığı
Ani göğüs ağrısı
Ani karın ağrısı
Baş dönmesi veya sersemlik hissi

Bu, özellikle anevrizmanız olduğunu biliyorsanız önemlidir. Beyninizde patlamamış bir arter duvarınız varsa ani yırtılmayı önlemek için prosedürleri bilmeniz gerekir. Bazı durumlarda ise aorttaki ve vücudun başka yerlerinde oluşan anevrizmaları ilaçlarla tedavi edebilirsiniz.

Sızıntı yapan anevrizma nedir?

Kan, anevrizmadan yırtılmadan kaçabilir. Sızan anevrizma, atardamarın incelen duvarından az miktarda kan boşaldığında meydana gelir. Bu olay bazen "gözcü kanaması" olarak bilinir. Çünkü gerçek bir anevrizma kanamasından önce oluşan bir belirtidir.

Sızıntı yapan bir anevrizmanın semptomları, çok şiddetli olmasa da yırtılmış bir anevrizmaya benzer. Beyinde sızıntı yapan bir anevrizma bazen "bekçi baş ağrısı" denen şeyi tetikler, bu da potansiyel olarak ölümcül beyin kanamasının uyarısıdır.

Anevrizma nasıl teşhis edilir?

Arteriyel hasarı bulmak için kullanılan tanı araçları genellikle sorunun konumuna göre farklılık gösterir.

Çoğu serebral anevrizma tesadüfen görülürken, genellikle beyin görüntülemesi, sarsıntı gibi diğer durumları anlamak için kullanılır. Doktorunuz sizi kardiyotorasik veya damar cerrahı gibi bir uzmana sevk edebilir.

BT taraması ve ultrason, kan damarı düzensizliklerini teşhis etmek ve bulmak için kullanılan en yaygın görüntüleme testleridir. BT taramaları, vücudunuzu incelemek için vücudunuza X-ışınları gönderir. Bu, doktorunuzun kan damarlarının durumunu ve ayrıca kan damarlarının içinde olabilecek zayıf noktaları, tıkanıklıkları ve şişkinlikleri görmesini sağlar.

Anevrizmanın tedavisi nasıldır?

Tedavi tipik olarak anevrizmanın yeri ve tipine göre değişir.

Örneğin göğsünüzdeki ve karnınızdaki zayıflamış damar, endovasküler stent grefti adı verilen ameliyatla tedavi edilir. Bu minimal invaziv prosedür, açık cerrahiye göre kullanılır. Çünkü bu prosedür hasarlı kan damarlarının onarılmasını içerir. Bu prosedürde enfeksiyon, yara izi ve diğer problemler görülmez.

Diğer tedaviler, yüksek kolesterol ve yüksek tansiyonu tedavi eden ilaçları içerir. Kan basıncını düşürmek için kullanılan beta blokerler de tedavi planında bulunur. Bu ilaçlar kan basıncını düşürerek damar yırtılmasını önler.

Anevrizmayı önlemenin bir yolu var mı?

Bol miktarda meyve, sebze ve kepekli tahıl tüketmek anevrizmanın oluşmasını önleyebilir. Doymuş yağ, kolesterol oranı düşük et ve kümes hayvanları da iyi protein içerir. Az yağlı süt ürünleri de bu hastalık için faydalıdır.

Yaşam tarzınıza spor yapmayı eklemek, sağlıklı kan dolaşımı, kalp ve damar sağlığının düzene girmesine de yardımcı olur.

Tütün ve sigara kullanıyorsanız bırakmanız gerekmektedir. Bıraktığınız sigara ve tütün anevrizma riskini azaltır. Sigarayı bırakmak sizin için zor bir durumsa ilgili kurum ve kuruluşlardan veya doktorunuzdan yardım almayı deneyin.

Yıllık sağlık kontolllerinizi yaptırmak anevrizmayı önlemeye yardımcı olma konusunda proaktif olmanın başka bir yararlı yoludur. Aynı zamanda genel sağlığınızın durumunu ve varsa başka bir hastalığınız için erken teşhis olanağı sağlar.

Özetle

Anevrizma, bir arter duvarının yırtılması ve şişkinlik sonucu oluşan bir çıkıntıdır. Bir anevrizmanın en yaygın yaşam tehdidi beyin anevrizması ve vücudumuzun en önemli kan damarı olan aort anevrizmasıdır.

Anevrizmanızın yırtılması, acil ve önemli bir durumdur. Anevrizma her zaman önlenemese de sağlıklı bir şekilde kan basıncını korumak için; sigarayı bırakmak, sağlıklı beslenmek ve yıllık kontrol yaptırmak gibi adımlar anevrizma olma riskinizi azaltır.