Akut Solunum Yetmezliği Sendromu

Akut solunum yetmezliği sendromu hakkında bu yazımızda detaylı bilgilere yer verdik.

Akut solunum yetmezliği sendromu nedir?

Akut solunum yetmezliği sendromu ciddi etkileri olan bir akciğer rahatsızlığıdır. Ciğerlerdeki hava keseciklerine sıvı dolması sonucu oluşur.

Akciğerlerde fazla sıvı birikmesi, kan dolaşımındaki oksijen miktarının azalmasına ya da karbondioksit miktarının azalmasına neden olabilir. Akut solunum yetmezliği sendromu, organların düzenli bir şekilde çalışmasına yardımcı olan oksijeni kısıtlar ve sonunda organ yetmezliğine neden olur.

Akut solunum yetmezliği sendromu en çok hastaneden tedavi gören kişileri ve çok hasta olan kişileri etkilemektedir. Ayrıca ciddi travmalardan dolayı da kaynaklanabilmektedir. Bazı zamanlarda “yürüyen pnömoni” olarak ya da vücudun başka bir yerinde enfeksiyon salgılanmasıyla başlayabilmektedir.

Semptomlar genel olarak geçirilen hastalıkların ya da travmaların bir ve iki gün sonunda ortaya çıkar. Aşırı nefes darlığı ve nefes nefese kalma durumları yaşanabilir.

Akut solunum yetmezliği sendromu tıbbi olarak acil müdahale gerektirir ve potansiyel olarak yaşamı tehdit eden bir durumdur.

Plörezi Nedir? Semptomlar, Nedenler, Tanı ve Tedavisi

Akut solunum yetmezliği sendromu bulaşıcı mıdır?

Akciğer rahatsızlığı olan Akut solunum yetmezliği sendromu hem erkeklerde hem de kadınlarda görülebilmektedir. Virüs gibi değildir. Kişiden kişiye bulaşmaz.

Akut solunum yetmezliği sendromu, kalıtsal bir hastalık olarak kabul edilmemektedir. Genellikle sonradan dış etkenlere bağlı olarak gelişmektedir. Bununla birlikte, Akut solunum yetmezliği sendromunun akciğer hasarından dolayı olduğunu ve her yaş grubu insanını etkileyebilmektedir.

Torasentez Nedir? Nasıl ve Kimlere Yapılır?

Akut solunum yetmezliği sendromuna ne sebep olur?

Bu hava kesecikleri sıvı ile dolduğunda, kanınıza daha az oksijen gider. Akut solunum yetmezliği sendromu ilk olarak ciğerlerdeki küçük kan damarlarının zarar görmesinden dolayı gelişir. Bu damarlara gelen sıvı, akciğerlerdeki hava keselerine sızmaya başlar. Bu hava keseleri oksijenin depolandığı ve karbondioksitin atılmaya başladığı yerdir.

Bu tür akciğer hasarına yol açabilecek bazı yaygın nedenler şunlardır:

Tuzlu su, kimyasallar, duman ve kusmuk gibi zehirli maddeleri solumak
Şiddetli bir kan enfeksiyona sahip olmak
Pnömoni gibi akciğerlerde ciddi bir enfeksiyon geliştirmek
Araba kazası ya da temas sporları sırasında olduğu gibi göğüs ve kafa yaralanmasının olması
Sedatifler ya da trisiklik antidepresanlar üzerinde aşırı doz kullanmak

Akciğer Granülomu Nedir? Nedenleri, Teşhis ve Tedavisi

Akut solunum yetmezliği sendromu için risk faktörleri

Akut solunum yetmezliği sendromu genellikle başka bir durumun bir komplikasyonudur. Bu faktörler Akut solunum yetmezliği sendromu geliştirme riskini artırır:

65 yaş üstü olmak
Kronik akciğer hastalığına sahip olmak
Alkol kötüye kullanımı ya da sigara içmek

Akut solunum yetmezliği sendromu, şu kişiler için daha ciddi bir durum olabilmektedir:

Toksik şok geçirmek
Yaşlılar
Karaciğer yetmezliği olanlar
Alkol kötüye kullananlar

Şiddetli Astım Nedir? Tedavi Yöntemleri ve Önlemek

Akut solunum yetmezliği sendromunun belirtileri

Akut solunum yetmezliği sendromu semptomları tipik olarak bir yaralanma ya da travmadan sonraki ilk bir hafta içinde ortaya çıkmaktadır.

Akut solunum yetmezliği sendromunun yaygın semptomları ve belirtileri şunlardan oluşmaktadır:

Hızlı ve sık nefes almak
Kas yorgunluğu ve genel halsizlik
Düşük kan basıncı
Renksiz cilt ya da tırnaklar
Kuru, keskin bir öksürük
Ateş
Baş ağrısı
Hızlı nabız hızı
Zihinsel karmaşa

İnterstisyel Akciğer Hastalığı : Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi

Akut solunum yetmezliği sendromunun komplikasyonları

Bazı durumlarda, Akut solunum yetmezliği sendromunu teşhis etmek, ele alınması gereken diğer sağlık koşullarına neden olabilir ya da bu sağlık sorunlarından dolayı kaynaklanabilir.

Bu komplikasyonlar şunlardan oluşabilmektedir:

Çoklu organ yetmezliği
Pulmoner hipertansiyon (kan basıncında artış)
Tedavi sırasında oluşan kan pıhtıları
Atelektazi (akciğerdeki küçük hava ceplerinin çökmesi)

Herkeste komplikasyon gözükmeyeceğini belirtmekte fayda var. Araştırmalar, belirli popülasyonların daha yüksek risk altında olabileceğini düşünmektedir. Örneğin araştırmalar, Akut solunum yetmezliği sendromu teşhisi konulan erkeklerin, kadınlardan daha yüksek oranda komplikasyon yaşanmasının daha mümkün olduğunu söylemektedir.

Kronik Bronşit : Belirtiler, Teşhis ve Tedavi Yöntemleri

Akut solunum yetmezliği sendromu teşhisi

Tanıdığınız birinde Akut solunum yetmezliği sendromu olduğunu düşünüyorsanız, 112’yi aramalı ya da acil servise götürmelisiniz. Akut solunum yetmezliği sendromu ciddi bir durumdur. Erken teşhis hayatta kalmak için yardımcı olabilir.

Doktorlar, Akut solunum yetmezliği sendromu birkaç farklı şekilde teşhis edebilmektedir, ancak bu rahatsızlığın nedenini öğrenmek genellikle zor bir durumdur. Bu durumun teşhisi için kesin bir test bulunmamaktadır. Doktorlar, tansiyon ölçümleri, fizik muayeneler ya da aşağıdaki testlerin herhangi birisinin yapılmasının isteyebilir:

Kan testi
Göğüs röntgeni
BT taraması
Boğaz ve burun bezlerinin kontrolü
Bir elektrokardiyogram
Ekokardiyogram
Hava yolu muayenesi

Düşük kan oksijeni ve düşük tansiyon Akut solunum yetmezliği sendromu belirtileri arasında olabilir. Doktor, kalp rahatsızlığını kontrol etmek için elektrokardiyogram ya da ekokardiyogram yapabilir. BT taraması ya da göğüs röntgeni akciğerlerdeki sıvı dolu hava keseciklerinin varlığını tespit ederse Akut solunum yetmezliği sendromu doğrulanmış olurç

Diğer akciğer hastalıklarının kontrol altına alınması için akciğer biyopsisi yapılabilmektedir. Ancak bu işlem nadiren yapılır.

Egzama ve astımın bağlantısı

Akut solunum yetmezliği sendromunun tedavisi ve kontrol altına alınması

Oksijen

Akut solunum yetmezliği sendromu tedavisinin ilk amacı, bir kişinin organ yetmezliğini önlemek için yeterli oksijene solunmasını sağlamaktır. Doktor maske ile oksijen kullanmanızı önerebilir. Havayı akciğerlere doldurmak ve hava keselerindeki sıvıyı almak için mekanik bir ventilasyon makinesi de kullanmak isteyebilir.

Sıvıların yönetimi

Sıvı alımını yönetmek başka bir Akut solunum yetmezliği sendromu tedavi stratejisidir. Bu yöntem, yeterli sıvı dengesinin sağlanmasına yardımcı olmaktadır. Vücuda çok fazla sıvı alınması, akciğerlerde sıvı birikmesine neden olabilir. Bununla birlikte; çok az sıvı almakta organların ve kalbin zarar görmesine neden olabilir. Her gün ortalama 3 litre sıvı tüketmeye çalışın.

İlaç tedavisi

Akut solunum yetmezliği sendromu bulunan kişilere çoğu zaman yan etkilerle başa çıkılması için ilaç verilir. Verilen bu ilaçlar aşağıdaki amaçlarla kullanılmaktadır:

Rahatsızlığı gidermek için ağrı kesici ilaç
Bir enfeksiyonu tedavi etmek için antibiyotikler
Akciğerlerde ya da bacaklarda pıhtı oluşmasını önlemek için kan sulandırıcılar

Pulmoner rehabilitasyon

Akut solunum yetmezliği sendromundan kurtulan kişiler pulmoner rehabilitasyona ihtiyaç duymaktadır. Bu rahabiliyaston solunum sisteminin güçlenmesi ve akciğer kapasitesinin artması için yapılmaktadır.

Akut solunum yetmezliği sendromu tanı ve tedavisindeki gelişmeler

1967 yılında görülen ilk Akut solunum yetmezliği sendromu vakasından bu zamana kadar araştırmacılar hastalığı daha iyi tanımaya ve kontrol etmeye çalıştılar. Bu çalışmaların büyük bir bölümü, doktorlar ve uzmanların Akut solunum yetmezliği sendromu belirtilerini ve risk faktörlerini öğrenmelerine ve en etkili tedavi ve tanının konulmasa yardımcı oldu.

Akut solunum yetmezliği sendromu hakkında yapılacak birden fazla çalışma bulunmaktadır. Uzmanlar Akut solunum yetmezliği sendromu vakalarında alt fenotiplerin ve endotiplerin belirlenmesi için çalışmalarını sürdürmektedir. Bu çalışmalarda, her bireyde hangi tedavinin uygulanması gerektiği amaçlamaktadır.

Ek olarak, kök hücre tedavisi ve farklı kimyasalları içeren ilaçlar hala gelişim göstermektedir.

Sonuç

2021 yılında yapılan bir araştırma, Akut solunum yetmezliği sendromlu kişilerin yüzde 30’u ila 40’ının öldüğünü saptamıştır. Ama unutmamak gerekir ki Akut solunum yetmezliği sendromu bulunan her insan için ölüm riski aynı değildir.

Ölüm oranı hem Akut solunum yetmezliği sendromunun nedenine hem de kişinin genel sağlığına bağlıdır. Örneğin, travma sonrası Akut solunum yetmezliği sendromlu bir gencin, yaygın kan enfeksiyonu olan yaşlı bir bireyden daha iyi sonuçları olacaktır.

Akut solunum yetmezliği sendromundan kurtulan bir sürü kişi birkaç ay içinde tamamen iyileşmektedir. Bazı kişilerde ise ömür boyu akciğer hasarı olabilmektedir. İyileşme sonrası oluşabilecek yan etkiler şunlardır:

Kas Güçsüzlüğü
Tükenmişlik hissi
Bozulmuş bir yaşam kalitesi
Tehlikeye atılmış zihinsel sağlık